Anemia u psa – objawy, przyczyny, leczenie
Anemia u psa to objaw, a nie choroba, dlatego jej leczenie przebiega równolegle do leczenia choroby, która doprowadził do niedokrwistości. W artykule znajdziesz informacje o głównych przyczynach anemii, sposobie diagnozowania chorób pierwotnych oraz możliwościach leczenia.
SPIS TREŚCI
1. Krew – skład, funkcje, grupy krwi
2. Anemia u psa – co to za choroba?
3.1. Hemoliza u psa
3.2. Niedokrwistość krwotoczna u psa
4. Jak rozpoznać anemię u psa?
4.1. Objawy anemii u psa
5.1. Rodzaje diagnozowanej anemii u psów
7. Jaka dieta dla psa z anemią?
8. Anemia u psa – podsumowanie
Data publikacji: 7 września 2023
Krew – skład, funkcje, grupy krwi
Krew składa się z erytrocytów, leukocytów oraz płytek krwi, które krążą w płynie zwanym osoczem.
Erytrocyty to czerwone krwinki – są najliczniejsze, w mikrolitrze krwi ssaków występuje ich kilka milionów; objętościowo stanowią od ¼ do ½ całkowitej objętości krwi. Drugie, pod względem objętości, są trombocyty, czyli płytki krwi. Całkowita liczba leukocytów jest znacznie mniejsza niż erytrocytów. Osocze stanowi ok. ½ całej objętości krwi.
Za pośrednictwem krwi w układzie krwionośnym realizowanych jest wiele funkcji w układach, które są od siebie współzależne. Jej najważniejszą funkcją jest zaopatrywanie w tlen oraz składniki odżywcze wszystkich tkanek i całych układów, a także odbieranie od nich niepotrzebnych produktów przemiany materii m.in. mocznika i dwutlenku węgla. Za pomocą krwi transportowane są również hormony; krew odpowiada także za utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej.
Bez krwi organizm psa nie mógłby funkcjonować.
Istnieje 8 dobrze opisanych grup krwi u psów: DEA 1.1, DEA 1.2, DEA 3, DEA 4, DEA 5, DEA 6, DEA 7 i DEA 8, jednak niemal 98% psów posiada grupę krwi DEA 4 - dobrze to wiedzieć, na wypadek wykonania transfuzji krwi u psa.
Anemia u psa – co to za choroba?
Anemia, czyli niedokrwistość u psa to stan, charakteryzujący się zmniejszeniem liczby czerwonych krwinek, hematokrytu i stężenia hemoglobiny poniżej prawidłowych wartości dla danego zwierzęcia, jego wieku i płci.
Na skutek zmniejszenia ilości barwnika krwi w naczyniach krwionośnych dochodzi do zmniejszenia zdolności przenoszenia tlenu.
Stan niedokrwistości może być wynikiem wielu różnych chorób toczących organizm psa, wobec tego rozpoznaniu anemii powinno towarzyszyć rozpoznanie jej przyczyny, gdyż sama anemia nie jest chorobą, a objawem.
W oparciu o poziom hematokrytu, a więc stosunku objętości czerwonych krwinek do objętości krwi pełnej, wyróżnić można trzy poziomy anemii u psa:
- Lekka niedokrwistość u psa – hematokryt 30-38%
- Średnia niedokrwistość u psa – hematokryt 25-30%
- Ciężka anemia u psa – hematokryt poniżej 25%
Niedokrwistość u psa może być również stanem przejściowym, który często obserwowany jest u szczeniąt do 4-6. miesiąca życia, a także u suk szczennych.
Anemia u psa może być również klasyfikowana w oparciu o przyczyny ją wywołujące na:
- Anemię regeneratywną
- Anemię nieregeneratywną
Anemia u psa - przyczyny
Anemia regeneratywna ma miejsce wtedy, gdy krwinki są odbudowywane, co oznacza, że szpik kostny funkcjonuje prawidłowo i jest szansa, że stan psa się poprawi.
Anemia regeneratywna może wystąpić na skutek krwotoku albo hemolizy.
Hemoliza u psa
Anemia hemolityczna ma miejsce wtedy, gdy erytrocyty nie przeżywają w krwi psa więcej niż 100 dni, a jej przyczynami może być:
- Aktywność immunologiczna pierwotna lub wtórna
- Zakażenia (babeszjoza, leptospiroza, posocznica)
- Choroby genetyczne (niedobór kinazy pirogronowej, stomatocytoza)
- Pojawienie się przeciwciał po przetoczeniu krwi niezgodnej grupowo
- Leki (np. acetoaminofen, fenazopirydyna, propofol, przedawkowanie wit. K)
- Trujące dodatki do pokarmu (np. cebula)
- Toksyny
Niedokrwistość krwotoczna u psa
Ten rodzaj anemii regeneratywnej może być spowodowany przez:
- Krwawienie z przewodu pokarmowego
- Pasożyty zewnętrzne (silne i długotrwałe infestacje)
- Zaburzenia krzepnięcia (hemofilia u psa)
- Krwotok wewnętrzy (np. wątroba)
- Uraz mechaniczny
Anemia nieregeneratywna ma miejsce wtedy, gdy krwinki nie są odbudowywane w sposób wystarczający, co może oznaczać chorobę szpiku kostnego bądź choroby pozaszpikowe.
Choroby szpiku kostnego mogą być spowodowane przez leki (np. metimazol, chloramfenikol); zakażenia (np. ehrlichioza, leiszmanioza); środki chemiczne (np. benzol); niewydolność szpiku; zwłóknienie szpiku; zespół mielodysplastyczny, powodowany zaburzeniami rozwoju komórek macierzystych w szpiku kostnym.
Wśród przyczyn pozaszpikowych anemii nieregeneratywnej wskazać należy przewlekłe choroby zapalne np. zapalenie trzustki; przewlekłą niewydolność nerek; niedoczynność tarczycy; niedoczynność kory nadnerczy; niedobór witaminy B12.
Jak rozpoznać anemię u psa?
Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/rottweilera-pies-spa%C4%87-psia-buda-1771878/
Anemia, jak już wcześniej wskazano, nie jest chorobą, a objawem choroby. Oznacza to, że objawy towarzyszące chorobie i anemia będę współistniały.
Jedną z pierwszych oznak anemii u psa jest bladość błon śluzowych. Prawidłowo ukrwione dziąsła psa powinny mieć kolor plastra szynki. Pod chwilowym naciskiem ich kolor powinien zmienić się na biały i po chwili wrócić do normalnego różowego koloru. W czasie anemii dziąsła psa są cały czas blade i mają żółty odcień.
Objawy anemii u psa
Wśród innych objawów stopniowo narastającej anemii pies może:
- mdleć podczas wysiłku
- unikać aktywności
- być apatyczny
- stronić od jedzenia, mieć przyspieszony oddech i częstotliwość pracy serca
- szmery w sercu
- wymiotować
- mieć rozwolnienie
- mieć powiększone węzły chłonne
Anemia u psa – diagnoza
Niedokrwistość u psa może przebiegać w formie ostrej lub przewlekłej. Pojawienie się nagłych objawów: wstrząs i osłabienie może wskazywać na przebieg ostry. Z kolei nieswoiste, stopniowo nasilające się objawy, jak apatia, nietolerancja wysiłku, czy brak apetytu mogą wskazywać na przewlekłą anemię.
Wywiad może pomóc określić przyczyny niedokrwistości. Już sama rasa psa może wskazywać na podłoże problemu np. u dobermana z krwotokiem możliwa jest choroba von Willebranda, a u cocker spaniela z żółtaczką anemia autoimmunologiczna.
Niezbędne jest ustalenie, czy pies przebywa z innymi zwierzętami, czy objawów nie poprzedził uraz, czy u psa nie występowały zarobaczenia bądź pasożyty zewnętrzne, czy pies nie był w zagranicznej podróży z opiekunami (choroby egzotyczne).
- Występowanie krwotoków wewnętrznych można ustalić za pomocą badania klinicznego ewentualnie RTG, gdy w grę wchodzą złamania
- Żółtaczka, gorączka, pigmenturia, hepato- i splenomedia są zwykle objawami hemolizy krwi
Kluczowe dla ustalenia stopnia ciężkości anemii u psa jest pobranie krwi i określenie liczby erytrocytów, zawartości hemoglobiny i hematokryt. W przypadkach nagłych wskazane jest również określenie mikrohematokrytu (PCV).
Uzupełniająco wykonuje się również badania biochemiczne krwi, badania serologiczne, PCR, badania moczu, kału, szpiku kostnego, USG.
Rodzaje diagnozowanej anemii u psów
Najczęściej diagnozowana jest anemia normocytarno-normochromatyczna – ma ona charakter nieregeneratywny i występuje w przebiegu chorób przewlekłych, jak: niewydolność nerek u psa, niedoczynność tarczycy. Ten rodzaj anemii może również wystąpić w początkowym stadium anemii pokrwotocznej lub hemolitycznej.
Anemia mikrocytarna występuje zazwyczaj u psów na skutek niedoboru żelaza, powodowanego przewlekłą utratą krwi.
Anemia mikrocytarna występuje w przypadkach regeneratywnych, wrodzonych chorób i anomalii.
Anemia u psa leczenie
W przypadku nagłej utraty krwi, znacznego spadku hematokrytu, przewlekłej utraty krwi konieczna może być transfuzja krwi. Objętość przetaczanej krwi zależy od stopnia anemii. Zwykle przetoczenie 2 ml pełnej krwi na 1 kg masy ciała powoduje wzrost hematokrytu o 1% - jeśli nie dochodzi do dalszej utraty krwi.
W stanach nagłych, gdy konieczna jest szybka stabilizacja, wykonuje się transfuzję roztworu hemoglobiny.
Leczenie anemii w stanach przewlekłych uzależnione jest od pierwotnej przyczyny i w każdym przypadku będzie ustalane indywidualnie przez lekarza prowadzącego.
Jaka dieta dla psa z anemią?
Prawidłowa dieta u psów z niedokrwistością jest podstawą w rekonwalescencji. Pies z anemią ma zwykle osłabiony apetyt i zaczyna tracić na wadze. U psów takich mogą pojawić się niedobory pokarmowe. Kluczowe jest jednak dobranie diety do przyczyny anemii, dlatego nie da rady określić uniwersalnych zasad karmienia psa z niedokrwistością.
Z całą pewnością jeśli pies ma niedokrwistość to za pomocą żywienia należy ją niwelować, wobec tego karma dla psa z anemią powinna zawierać witaminy z grupy B, witaminę C, miedź i żelazo.
Źródłem miedzi i witamin z grupy B jest np. żółtko jajka, oraz suplementy z drożdżami piwnymi.
Karma dla psa z anemią powinna być lekkostrawna oraz łatwo przyswajalna.
Szukasz zdrowej karmy z witaminami dla psa?
Sprawdź: Naturalna i lekkostrawna karma dla psów
Anemia u psa – podsumowanie
Niedokrwistość to przypadłość, która może pojawić się u psa w każdym wieku. Wiadomo już, że występuje ona powszechnie u szczeniąt do 4-6. miesiąca życia. Jeśli pojawia się u psów dorosłych, to wyraźny sygnał, że organizm zwierzęcia toczy jakaś choroba.
W przypadku ostrego przebiegu anemii konieczne jest natychmiastowe udanie się do lekarza weterynarii.
W anemii przewlekłej objawy mogą być utajone, dlatego tak ważne jest profilaktyczne wykonywanie badań psu – przynajmniej raz do roku.
Jeżeli karmisz psa samodzielnie tworzoną dietą ryzyko anemii może być wyższe, dlatego dla osób, które nie potrafią bilansować pokarmu dla psa zalecane jest korzystanie z gotowych karm dla zwierząt.
Bibliografia
Neiger, Diagnostyka różnicowa w chorobach wewnętrznych psów i kotów, wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011.
Harvey, Hematologia weterynaryjna. Przewodnik diagnostyczny z kolorowym atlasem, wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014.