Chart szkocki – poznaj najważniejsze cechy psów tej rasy

 Grafika źródło: https://pixabay.com/photos/borzoi-dog-greyhound-race-portrait-4950553/ 

SPIS TREŚCI

1. Jak wygląda chart rosyjski?

1.1. Chart rosyjski borzoj – rodzaje szaty i umaszczenia

2. Chart rosyjski – charakter i umiejętności

2.1. Charakter borzoja

2.2. Umiejętności charta rosyjskiego

3. Chart rosyjski z hodowli

3.1. Jak wybrać dobrą hodowlę borzoja?

3.1. Prawo i użytkowość — ważne informacje dla przyszłych właścicieli

4. Zdrowie charta rosyjskiego

4.1. Typowe choroby

4.2. Wady według wzorca

5. Jak karmić charta rosyjskiego borzoja?

6. Pielęgnacja charta rosyjskiego borzoja

7. Wyprawka dla charta rosyjskiego

Data publikacji: 22 października 2025

Jak wygląda chart rosyjski?

Źródło: https://pixabay.com/photos/dog-art-pet-animal-puppy-canine-4033283/ 

Borzoj wyróżnia się elegancką, arystokratyczną sylwetką. To wysoki chart o długich nogach, smukłych, dobrze zarysowanych mięśniach i mocnym, lecz nieciężkim szkielecie. Jego proporcje są bardzo charakterystyczne: wysokość w kłębie jest równa lub o 1–2 cm większa niż wysokość w guzach kulszowych, a głębokość klatki piersiowej powinna stanowić połowę tej wysokości.

Głowa borzoja jest długa i wąska, z bardzo cienką skórą, pod którą widoczne są żyły. Brwi i kości policzkowe są słabo zaznaczone. Czaszka patrząc z góry jest owalna, a z profilu niemal płaska. Guz potyliczny jest dobrze widoczny, a stop — ledwie zauważalny. Nos zawsze czarny, lekko wysunięty do przodu. Kufa długa, sucha, o prostym lub lekko wypukłym profilu. Wargi cienkie, czarno obrysowane, zęby mocne, w zgryzie najlepiej nożycowym. Oczy duże, migdałowe, brązowe, z ciemnymi obwódkami powiek. Uszy małe, cienkie i bardzo ruchliwe — zwykle przylegają do szyi, ale przy pobudzeniu unoszą się i mogą stać jak u konia.

Szyja borzoja jest długa, mocna, lekko łukowata i nigdy zadarta. Grzbiet płynnie się wygina, lędźwie są szerokie i sprężyste, a najwyższy punkt grzbietu wypada przed ich środkiem. Zad jest długi i lekko opadający. Klatka piersiowa głęboka, owalna, sięga niemal do łokci. Brzuch wyraźnie podkasany. Ogon długi, cienki, zakrzywiony w kształt sierpa lub szabli, obficie owłosiony.

Kończyny są mocne, proporcjonalne i dobrze umięśnione, co wpływa na jego ogromną szybkość. Łapy wąskie, owalne i wydłużone, z długimi palcami - typowe dla charta stworzonego do biegu.

Chart rosyjski borzoj – rodzaje szaty i umaszczenia

Źródło: https://pixabay.com/photos/dog-greyhound-borzoi-sunbathing-633817/ 

Sierść charta rosyjskiego jest długa, miękka i lekko powiewająca. Może być falista albo tworzyć luźne, duże loki. Dopuszczalne są też bardziej zwarte skręty. Długość włosa różni się w zależności od partii ciała:

• Głowa, uda i wnętrze kończyn – włos krótki i dobrze przylegający do skóry.
• Szyja i grzbiet – sierść jest tu dłuższa, często delikatnie falowana.
• Boki i zewnętrzne strony kończyn – włos nieco krótszy, może lekko się kręcić.

Długie, błyszczące frędzle pokrywają spód klatki piersiowej, brzuch oraz portki na tylnych partiach nóg. Na szyi dłuższy włos tworzy efektowną „mufkę”. Spód ogona porasta gęste pióro, a u jego nasady sierść często się skręca.

Rasa jak przystało na arystokratę występuje w wielu pięknych i subtelnych kolorach:

• Białe i pastelowe odcienie – płowe, płowo-szare, srebrzyste, z delikatnym nalotem.
• Rude i szare – odcienie mogą być jaśniejsze przy skórze, z ciemniejszą warstwą wierzchnią.
• Sobolowe – rude z czarnym nalotem, często z charakterystyczną czarną maską.
• Szare – od żółto-szarego po popielaty.
• Pręgowane – jasna baza (pastelowa, ruda lub szara) z ciemniejszymi pręgami przypominającymi marmur.
• Czerwone, czarne i wszelkie kolory pośrednie.

Każdy kolor może występować w wersji jednolitej, łaciatej lub z podpalaniem. Zwykle brzuch i kończyny są jaśniejsze od reszty ciała.

Chart rosyjski – charakter i umiejętności

Borzoj to uosobienie spokoju, elegancji i równowagi. W domu zachowuje się cicho i z klasą — czasem wręcz trudno zauważyć jego obecność. Przywiązuje się do rodziny, ale nie należy do psów, które stale chodzą za człowiekiem. Ceni lekki dystans i swoją niezależność. Jeśli jednak zajdzie potrzeba, potrafi stanąć w obronie swoich domowników. To pies dumny, nie narzucający się, ale też odważny i pewny siebie.

W relacjach z dziećmi bywa cierpliwy, choć nie jest idealnym partnerem do głośnych zabaw. Preferuje spokojne otoczenie, delikatny kontakt i komfortowe miejsce do odpoczynku. Mimo że lubi przebywać blisko ludzi, źle znosi chaos, hałas oraz nachalne zachowania.

Charakter borzoja

To zwierzę szlachetne i niezależne, które nie rezygnuje z własnej autonomii. Jest inteligentny i pojętny, ale ma silną wolę — nie można oczekiwać od niego bezwarunkowego posłuszeństwa. Zaufanie zdobywa się u niego przez szacunek, nie dominację.

Obcych ludzi i psy traktuje z rezerwą. Wobec nieznanych psów potrafi być nietolerancyjny, ale we własnej grupie dobrze funkcjonuje. Z kotami i innymi zwierzętami domowymi może żyć w zgodzie, lecz wymaga odpowiedniej socjalizacji od najmłodszych lat — to nadal pies myśliwski, reagujący błyskawicznie na ruch i uruchamiający instynkt pogoni.

Umiejętności charta rosyjskiego

Borzoj jest bystry i szybko się uczy, jednak wymaga cierpliwego, konsekwentnego wychowania i zrozumienia jego natury. Podstawowe posłuszeństwo jest konieczne, choć nie zawsze będzie priorytetem dla psa, jeśli w pobliżu pojawi się zwierzyna do pogoni.

Ten chart ma ogromną potrzebę ruchu - nie nadaje się dla osób prowadzących siedzący tryb życia ani do trzymania w kojcu. Idealnie odnajdzie się u opiekuna z dużym, solidnie ogrodzonym terenem, na którym może swobodnie biegać. Świetnie sprawdza się w coursingu, potrafi towarzyszyć rowerzyście, biegaczowi czy jeźdźcowi konnemu.

W terenie jest wulkanem energii, ale w domu staje się spokojnym, cichym towarzyszem. To pies dla aktywnych i zaangażowanych opiekunów - nie dla osób, które wolą spacery tylko wokół bloku.

Chart rosyjski z hodowli

W Polsce szczenięta borzoja zazwyczaj pozostają przy matce do 7.–8. tygodnia życia. Odpowiedzialny hodowca nie wydaje jednak maluchów przed pełnym odstawieniem od matki i zakończeniem pierwszej fazy socjalizacji. Najczęściej szczenięta zostają z rodzeństwem nawet do 12. tygodnia życia. To kluczowy czas dla ich rozwoju emocjonalnego, nauki komunikacji i budowania prawidłowych relacji z ludźmi oraz innymi psami.

Jak wybrać dobrą hodowlę borzoja?

Jeśli planujesz zakup charta rosyjskiego, sprawdź, czy hodowla działa legalnie w strukturach Związku Kynologicznego w Polsce (ZKwP). Weryfikacji dokonasz na stronie zkwp.pl lub kontaktując się z lokalnym oddziałem. Dobrym pomysłem jest również udział w wystawach psów rasowych i rozmowa z doświadczonymi opiekunami borzojów — ich rekomendacje często są bezcenne.

Przed podjęciem decyzji odwiedź hodowlę osobiście. Zwróć uwagę na warunki, w jakich przebywają szczenięta i ich matka. Zapytaj hodowcę m.in.:

• czy rodzice mają wykonane badania pod kątem chorób typowych dla rasy,

• jakie osiągnięcia wystawowe posiadają,

• jak karmione są szczenięta,

• czy zostały odrobaczone i zaszczepione zgodnie z harmonogramem.

Przy odbiorze malucha powinieneś otrzymać metrykę ZKwP oraz książeczkę zdrowia.

Prawo i użytkowość — ważne informacje dla przyszłych właścicieli

Choć borzoj to pies o bardzo silnym instynkcie pogoni, w Polsce obowiązuje całkowity zakaz polowania z chartami — niezależnie od ich pochodzenia czy szklenia użytkowego. To ważna kwestia prawna, o której musi wiedzieć każdy przyszły opiekun.

Borzoj może natomiast legalnie brać udział w coursingu sportowym oraz zawodach pokazowych, gdzie w kontrolowanych i bezpiecznych warunkach realizuje swoje naturalne potrzeby łowieckie.

Zdrowie charta rosyjskiego

Choć borzoj nie podlega próbom pracy, wszelkie odstępstwa od wzorca FCI powinny być traktowane jako wady. Dobry przedstawiciel rasy to pies zdrowy fizycznie i psychicznie, który zachowuje naturalne predyspozycje charta myśliwskiego: szybkość, wytrzymałość i prawidłowy ruch.

Komfort życia psa, jego dobrostan oraz zdolność do wykonywania tradycyjnej pracy użytkowej powinny być dla hodowców nadrzędną wartością. Rozród musi być odpowiedzialny — selekcja powinna wykluczać osobniki z chorobami dziedzicznymi, skrajną nieśmiałością lub agresją.

Borzoj to elegancki i urodziwy pies, ale wygląd nie może dominować nad zdrowiem. Niewłaściwe praktyki hodowlane oraz zabiegi chirurgiczne zmieniające wygląd - np. cięcie ogona - są nieakceptowalne i niezgodne z ideą ochrony rasy.

Typowe choroby

Do wielu chorób charakterystycznych dla tej rasy psów należą m.in.:

• spondyloza kręgosłupa szyjnego
• zastój chłonki
• wylew chłonki do jamy opłucnej
• rozszerzenie żołądka

Wady według wzorca  

Do łagodniejszych wad zalicza się m.in. nieznaczne odchylenia wzrostu (do ±2 cm), nieco zbyt długi lub krótki tułów, mniejsze albo jaśniejsze oczy, drobniejsze zęby, a także mniej płynny przebieg linii grzbietu. Wadą może być również zbyt słabo podciągnięty brzuch, lekko skrócony lub nieprawidłowo noszony ogon, matowa bądź zaniedbana sierść oraz zbyt równa długość włosa na całym ciele.

Za poważniejsze wady uznaje się np. ciężką i nieproporcjonalną głowę, widoczne luzy w skórze, niepełną pigmentację nosa, warg lub powiek (jeśli nie wynika to z urazu), żółte lub zbyt małe oczy z wyraźnie widoczną trzecią powieką, brak wielu zębów lub nieprawidłowy zgryz. Niepożądane są też źle osadzone uszy, nieproporcjonalna długość tułowia, nieprawidłowa budowa szyi czy grzbietu, a także masywne kończyny i płaskie, niekształtne łapy. Wadą jest również ogon pozbawiony pióra, obfity podszerstek, szorstki włos poza okresem linienia oraz brak typowego frędzla.

Wady dyskwalifikujące to przede wszystkim zaburzenia zachowania, takie jak agresja lub skrajna lękliwość, oraz poważne nieprawidłowości w budowie. Z hodowli wyklucza się psy o umaszczeniach niedozwolonych (np. błękitnym, czekoladowym czy liliowym) bez czarnego nosa, psy z całkowicie odbarwioną truflą, powiekami lub wargami, a także z nieprawidłowym uzębieniem (np. przodozgryz, brak kła, nieprawidłowe ustawienie szczęk). Dyskwalifikujące są również wady ogona: ogon skręcony, złamany lub przycięty. Do wad tego typu zalicza się także nieprawidłowości kończyn, takie jak koziniec lub obecność dodatkowych palców.

Jak karmić charta rosyjskiego borzoja?

Prawidłowe żywienie borzoja to podstawa jego zdrowia i dobrej kondycji — zarówno w okresie intensywnego wzrostu, jak i w dorosłym życiu. Szczenięta powinny otrzymywać karmę przeznaczoną dla młodych psów ras dużych, o odpowiednio dobranym poziomie białka i tłuszczu, z dodatkami wspierającymi rozwój kości, stawów i układu nerwowego.

Dorosłe borzoje, mimo bardzo smukłej sylwetki i dużej aktywności na zewnątrz, w domu potrafią być spokojne i mało ruchliwe. Dlatego porcje muszą być dobrze zbilansowane, by zapobiec nadwadze — szczególnie jeśli pies nie trenuje regularnie.

Żywienie borzoja przy problemach zdrowotnych

W przypadku chorób układu pokarmowego dieta odgrywa ogromną rolę. Przy rozszerzeniu żołądka konieczna jest ostrożność — po leczeniu (m.in. płukaniu i podaniu leków poprawiających motorykę przewodu pokarmowego) psa należy karmić lekkostrawną karmą w małych, częstych porcjach (4–6 razy dziennie).

Jeśli u borzoja wystąpi wylew chłonki do jamy opłucnej, poza zabiegami medycznymi stosuje się dietę o bardzo niskiej zawartości tłuszczu. Jeśli po 3–4 tygodniach takiego postępowania nie ma poprawy, konieczna może być operacja korekcyjna.

Podstawowe zasady żywienia borzoja

• pies musi mieć stały dostęp do świeżej wody — odwodnienie jest szczególnie niebezpieczne

• dieta powinna być zbilansowana i dostosowana do wieku, aktywności i stanu zdrowia

• po chorobie lub zabiegu warto skonsultować dobór karmy ze specjalistą — lekarzem weterynarii lub dietetykiem zwierzęcym

---

Szukasz karmy dla aktywnego psa?

Sprawdź: Monobiałkowa karma dla psa z świetnej jakości białkiem

---

Pielęgnacja charta rosyjskiego borzoja

Sierść borzoja jest długa, jedwabista i bardzo efektowna, ale wymaga regularnej pielęgnacji. Ma tendencję do plątania się i filcowania, zwłaszcza po spacerach w trudniejszym terenie. Dlatego warto poświęcić chwilę na dokładne rozczesanie psa po każdym powrocie do domu. Najlepiej używać odżywki antystatycznej — ułatwia rozdzielanie włosa i ogranicza elektryzowanie.

Do czesania sprawdzi się szczotka druciana z zaokrąglonymi końcówkami, szczególnie przy pielęgnacji dłuższych frędzli: na klatce piersiowej, ogonie i udach. Regularność to klucz do utrzymania pięknej kondycji okrywy włosowej borzoja.

Codzienna higiena i przegląd pielęgnacyjny

Oprócz dbania o sierść, ważne jest wykonywanie podstawowych zabiegów higienicznych:

• czyszczenie zębów i regularna kontrola jamy ustnej

• przegląd i czyszczenie uszu oraz oczu

• przycinanie pazurów

• usuwanie nadmiaru sierści spomiędzy opuszek łap

Te czynności poprawiają komfort psa i zmniejszają ryzyko otarć, stanów zapalnych oraz problemów z poruszaniem.

Dodatkowa profilaktyka — obrzęki kończyn

U borzojów może występować zastój chłonki, najczęściej w kończynach miednicznych. Objawia się to widocznymi obrzękami pod skórą. Warto profilaktycznie wykonywać delikatne masaże — zawsze w kierunku od łap ku tułowiowi. W niektórych przypadkach pomocne może być także bandażowanie kończyn, które poprawia krążenie i ogranicza obrzęk.

Wyprawka dla charta rosyjskiego

Gdy decyzja o zakupie charta rosyjskiego już zapadła należy przygotować wszystko, co niezbędne na przyjęcie nowego członka rodziny w domu. W wyprawce dla szczeniaka powinny znaleźć się

• Szeroka obroża dla psa

• Kaganiec dla psa

• Smycz dla psa

Kompletując wyprawkę nie zapomnij również o:

• Miskach dla psa

• Smyczy i pasie biegowym

• Ortopedycznym legowisku dla charta

• Zabawkach dla charta

• Woreczkach na odchody

• Drucianej szczotce do sierści dla psa (bez kapturków)

• Szamponach i odżywkach

• Adresówce dla psa

• Paście i szczoteczce do zębów

Bibliografia

M. Ceregrzyn, Psy rasowe, wyd. MI Polska Sp. z o.o., Warszawa 2008.

B. Richard, Kieszonkowy przewodnik Psy, wyd. Parragon, Warszawa 2007.

Chart rosyjski borzoj, wzorzec rasy – tłumaczenie ZKwP, zkwp.pl/wzorce/193.pdf (dostęp: 08.06.2025).

Anna Bator

Pisząca od lat z pasji i codziennego doświadczenia zdobywanego przy swoim czworonożnym przyjacielu. Opiekunka Kokosa - beagle'a zmagającego się z wrażliwym układem pokarmowym, którego wyzwania inspirują do dzielenia się wiedzą.