Chora wątroba u psa

Wątroba to narząd, który realizuje ponad 500 funkcji. Niestety choroby wątroby nie dają początkowo jednoznacznych objawów. A sama wątroba ma dużą rezerwę czynnościową – dopiero uszkodzenie ponad 55% masy czynnościowej może doprowadzić do pojawienia się bardziej typowych objawów problemu. Z tego względu ważna jest profilaktyka. Często właściciele psów dowiadują się o chorej wątrobie u pupila przy okazji badań poprzedzających operację. Jak zminimalizować ryzyko problemów z wątrobą u psa? Przeczytaj nasz artykuł. 

 

SPIS TREŚCI

1. Choroby wątroby u psa

2. Przyczyny chorób wątroby u psów

3. Jakie objawy daje chora wątroba u psa?

4. Diagnozowanie chorób wątroby u psa

4.1. Chora wątroba u psa – leczenie

5. Dieta wątrobowa dla psa

6. Jak zapobiegać?

7. FAQ dotyczące chorej wątroby

Data publikacji: 29 lutego 2024

Choroby wątroby u psa

Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/pies-wygl%C4%85da-zwierz%C4%99-s%C5%82odkie-5240614/

Mimo, że objawy kliniczne wrodzonych chorób wątroby u psów przypominają te obserwowane u kotów, to choroby nabyte wymagają dokładnego rozpoznania. Procesy chorobowe u psów dotyczą głównie hepatocytów, u psów częściej obserwuje się również zespół klinicznej niewydolności wątroby, przebiegający z gromadzeniem się płynu w jamie otrzewnowej.

Zgodnie z kolejnością prawdopodobieństwa wystąpienia, choroby wątroby u psów można sklasyfikować w następujący sposób:

• Przewlekłe zapalenie wątroby u psa
• Rodzinne przewlekłe zapalenie wątroby
• Zapalenie wątroby wywołane lekami
• Zapalenie wątroby wywołane zakażeniem
• Idiopatyczne przewlekłe zapalenie wątroby
• Idiopatyczne zwłóknienie wątroby
• Wrodzone zaburzenia unaczynienia wrotnego
• Ostre toksyczne uszkodzenie wątroby
• Choroby dróg żółciowych

Przyczyny chorób wątroby u psów

Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/pies-szczeniak-smutny-uroczy-4432586/

Choroby wątroby u psów mogą być spowodowane przez czynniki pierwotne oraz wtórne.

Wśród częstych przyczyn pierwotnych wskazuje się zespół przewlekłego zapalenia wątroby, zmiany wrodzone dotyczące układu naczyniowego wątroby oraz uszkodzenie spowodowane lekami i toksynami.

Mniej często do chorób wątroby przyczynić mogą się nowotwory, choroby dróg żółciowych.

Rzadko wątroba u psa zostaje uszkodzona przez torbiele w wątrobie lub drogach żółciowych bądź zakażenia.

Wśród częstych przyczyn wtórnych chorób wątroby u psów wskazuje się ostre zapalenie trzustki, posocznice pochodzącą spoza wątroby, niedoczynność tarczycy, prawokomorową niewydolność serca.

Mniej często do wtórnych zmian w wątrobie prowadzą: leptospiroza u psa, nosówka u psa, babesioza, erlichioza.

Rzadko przyczyniają się do tego ropnie, amyloidoza, zespół wątrobowo-skórny.

Jakie objawy daje chora wątroba u psa?

Ogólnie rzecz biorąc chora wątroba może dawać różne objawy, zaczynając od braku apetytu i spadku masy ciała, aż do zbierania się płynu w jamie otrzewnej, żółtaczki i śpiączki wątrobowej.

Na domiar złego żaden z powyższych objawów nie jest typowy dla chorej wątroby lub dróg żółciowych, dlatego zawsze konieczne jest przeprowadzenie rozpoznania różnicowego.

Silne natężenie objawów klinicznych nie musi być równoznaczne ze złymi rokowaniami bądź znacznym uszkodzeniem wątroby. Jednak niektóre objawy, jak choćby wodobrzusze czy krwawienia mogą świadczyć o końcowym stadium chorób wątroby u psa. Z drugiej strony pies z chorą wątrobą może nie wykazywać objawów klinicznych, a problem wychodzi na światło dzienne przy okazji rutynowej kontroli, wykonywanej np. przed zabiegiem.

Wśród wielu różnych objawów chorób wątroby wskazać można wiele nieswoistych:

• Brak łaknienia
• Osłabienie
• Ospałość
• Zmniejszenie masy ciała
• Nudności i wymioty
• Biegunki
• Odwodnienie

Bardziej swoistymi objawami, ale nie patognomicznymi są:

• Powiększenie obrysu brzucha
• Żółtaczka, bilirubinuria, odbarwiony kał
• Encefalopatia metaboliczna
• Zaburzenia krzepnięcia
• Wielomocz i wzmożone pragnienie

Diagnozowanie chorób wątroby u psa

W przypadku wątroby, która jest bardzo zróżnicowana pod względem fizjologicznym i anatomicznym nie istnieje żaden pojedynczy test, który można byłoby wykonać, by rozpoznać dokładną chorobę wątroby. Zwykle wykonuje się szereg testów, które pozwalają ocenić stan wątroby i dróg żółciowych.

U psów z podejrzeniem choroby wątroby lekarz weterynarii zleci:

• Morfologię krwi
• Biochemię surowicy
• Badanie moczu
• Badanie kału
• Przeglądowe zdjęcia RTG jamy brzusznej
• Badanie USG jamy brzusznej

Wśród polecanych badań badanie biochemiczne pozwala uzyskać swoiste informacje dotyczące rozległości i nasilenia choroby wątroby np. aktywność enzymów, a także oszacować stopień upośledzenia narządu np. niedostateczne wytwarzanie białek.

Za pomocą określenia rezerwy czynnościowej wątroby można rozszerzyć listę potencjalnych chorób. Należy jednak wiedzieć, że wątroba ma dużą rezerwę, do określenia jej upośledzenia konieczna jest utrata przynajmniej 55% jej masy czynnościowej.

W badaniach biochemicznych zaleca się określenie stężenia albumin, mocznika, bilirubiny, cholesterolu oraz glukozy.

Alat u psa

Aminotransferaza alaninowa jest specyficzna dla wątroby i stanowi najważniejszy enzym w diagnostyce. Podniesienie poziomu Alatu zawsze będzie wskazywało na stan zapalny, uszkodzenie lub zniszczenie komórek wątroby.

GLDH u psa

Dehydrogenaza glutaminianowa to enzym, który zwiększa swoją aktywność w odpowiedzi na ostre bądź przewlekłe zapalenie. Badanie tego enzymu polecane jest przy podejrzeniu takich chorób, jak: ostre zapalenie wątroby, przewlekłe zapalenie wątroby, wirusowe zapalenia wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby.

Zapalenie wątroby u psa

Zapalenie wątroby to jedna z częstszych chorób wątroby u psów. Jej wystąpienie może zostać zainicjowane przez ropne zapalenie, wirusowe zakażenie bądź zatrucia.

W początkowym etapie choroba może dawać mało charakterystyczne objawy, jak wzrost temperatury, później może pojawić się żółtaczka, w trakcie której temperatura spada do normy. W tym czasie wątroba może stać się wyczuwalna w badaniu palpacyjnym. Obserwuje się również wzrost bilirubiny w surowicy oraz urobilinogenu i indykanu w moczu. Wśród innych objawów opiekun może zaobserwować: apatię, osowiałość, brak apetytu, niekiedy pojawiają się wymioty i biegunka.

Zapalenie wątroby diagnozuje się poprzez szereg prób czynnościowych tego organu. Obserwowalne mogą być zmiany w proteinogramie, polegające na obniżeniu poziomu albumin i wzroście globulin, zwiększa się aktywność aminotransferazy alaninowej (Alat) i niekiedy asparginowej (AST), pojawia się także leukocytoza obojętnochłonna. W wirusowym zapaleniu wątroby, na początkowym etapie choroby, pojawia się leukopenia.

Chora wątroba u psa – leczenie

Leczenie zapalenia wątroby zależy od czynnika, który do niej doprowadził. Zwykle lekarze weterynarii stosują antybiotyki o małej toksyczności oraz dożylne wlewy dekstrozy i glukozy, witaminy z grupy B i C, metioninę i cholinę. Przy wyraźnych objawach uszkodzenia wątroby podaje się Encorton w dawce 1 mg na 1 kg m.c. 2 x dziennie; Cocarboxylazę 1-2 x dziennie po 50 mg podskórnie lub dożylnie. Niekiedy stosuje się doustnie lub dożylnie preparat Essentiale w dawce 1-3 kapsułki na psa o masie 20-25 kg1. W niektórych przypadkach lekarz może również zalecić hepatil dla psa.

Dieta wątrobowa dla psa

W leczeniu chorób wątroby u psów bardzo ważna jest dieta. W początkowym okresie powinna ona zostać precyzyjnie dobrana, w zależności od uszkodzenia organu i może to zrobić tylko lekarz weterynarii.

Sucha i mokra karma dla psa z chorą wątrobą

Producenci karm dla psów nieustannie wprowadzają nowe produkty, które są coraz bardziej specjalistyczne. Już nie tylko w lecznicach weterynaryjnych, ale również w sklepach zoologicznych kupić można specjalistyczne karmy dla psów z chorą wątrobą . Są to zwykle produkty oznaczone na etykietach jako hepatic, w których zastosowano lekkostrawne składniki, ograniczoną zawartość białka i obniżoną zawartość tłuszczu.

Samodzielne gotowanie 

Odpowiednio skomponowana dieta domowa również może być pomocna w żywieniu psa z chorą wątrobą. W diecie takiej należy zastosować umiarkowaną zawartość tłuszczu (ok. 25%), lekkostrawne węglowodany (ok. 45%), jak ryż czy kleik kukurydziany oraz wysokiej jakości białko zwierzęce (ok. 20-30% w suchej masie). Układanie takiej diety powinno odbywać się zawsze przy udziale dietetyka zwierzęcego.

Suplementy diety dla psa z chorą wątrobą

W przypadku karm gotowych, które są zbilansowane, nie ma potrzeby dodatkowego suplementowania pokarmu. Przygotowując dietę domową można jednak pomyśleć o wprowadzeniu do niej składników, które działają korzystnie na wątrobę, tj.:

• Ostropest plamisty
• Witaminy z grupy B
• Witamina C, E
• Kurkumina

Jak zapobiegać?

Profilaktyka w chorobach wątroby u psów powinna opierać się na odpowiednio dobranej karmie. Wybieraj dla swojego psa wysokiej jakości karmę, która nie obciąża wątroby i jest bogata w składniki odżywcze. Unikaj karm z wysoką zawartością tłuszczów i sztucznych dodatków.

Regularne wizyty u weterynarza są niezbędne. Kontrole pozwalają na wczesne wykrycie ewentualnych problemów. Pamiętaj też, aby regularnie odrobaczać psa oraz stosować środki przeciw pchłom i kleszczom, ponieważ choroby przenoszone przez pasożyty mogą być źródłem wtórnych chorób wątroby.

Higiena i bezpieczeństwo to kolejny ważny aspekt. Upewnij się, że środowisko, w którym przebywa twój pies, jest wolne od szkodliwych substancji, takich jak trutki na gryzonie czy chemikalia.

Regularna aktywność fizyczna również jest istotna. Ćwiczenia pomagają utrzymać odpowiednią wagę twojego psa, co jest ważne, ponieważ otyłość może prowadzić do chorób wątroby.

Pamiętaj też o dostępie do świeżej wody. Woda jest kluczowa dla zdrowia wątroby, pomagając usunąć toksyny z organizmu.

FAQ dotyczące chorej wątroby

Jak długo regeneruje się wątroba u psa?

Wątrobą ma tę zdolność, że potrafi się regenerować – w przeciwieństwie do trzustki. Hepatocyty odnawiają się nieustannie, a regeneracja, w zależności od poziomu uszkodzenia organu może zająć od kilku tygodniu do kilku miesięcy.

Czy da się wyleczyć zapalenie wątroby u psa?

Tak, w zdecydowanie większej liczbie przypadków zapalenie wątroby u psów jest uleczalne.

Bibliografia

M. Lenarcik, R. Lechowski, Choroby układu pokarmowego psów i kotów, Wyd. SGGW-AR, Warszawa 1991.

1 Tamże, s. 74.

R. W. Nelson, C. Guillermo Couto, Choroby wewnętrzne małych zwierząt , Tom 2, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wydanie 5, Wrocław 2016.

G. Richter, Księga zdrowia psa i kota. Zintegrowana opieka i żywienie , Wyd. Galaktyka, Łódź 2018.