Niewydolność nerek u psa – objawy, przyczyny, leczenie

Chore nerki u psa to problem, który niepostrzeżenie może się rozwijać u pupila przez wiele lat. Odpowiednio szybka diagnoza może pozwolić na wdrożenie leczenia i diety, które pozwolą psu cieszyć się w miarę dobrym samopoczuciem przez kolejne lata życia. By jednak sprawy przyjęły taki bieg warto dbać o kontrolne badania krwi i moczu psa raz do roku. 

 

 

SPIS TREŚCI

1. Jaką funkcję pełnią nerki u psa?

2. Choroby nerek u psa

3. Mocz psa – co można wyczytać z jego barwy?

3.1. Barwa moczu u psa a możliwe choroby

4. Niewydolność nerek u psa – kiedy pojawia się problem?

5. Mocznica u psa

6. Przewlekła niewydolność nerek u psa

7. Przewlekła niewydolność nerek u psa – leczenie

8. Ostra niewydolność nerek u psa

8.1. Ostra niewydolność nerek – leczenie

9. Dieta nerkowa dla psa

Data publikacji: 17 październik 2023

Jaką funkcję pełnią nerki u psa?

Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/pies-mops-pugalier-uroczy-zwierz%C4%99-2636452/ 

Nerki to parzysty organ, którego podstawowym zadaniem jest oczyszczanie krwi ze szkodliwych produktów przemiany materii oraz substancji obcych dla organizmu. Nerki u psa przypominają kształtem fasolę, której wypukły brzeg skierowany jest ku bocznej stronie ciała. Wklęśnięta strona skierowana jest ku środkowi i to właśnie w niej swoje wejście mają naczynia krwionośne oraz moczowód.

W nerkach znajdują się kanaliki nerkowe, tworzące kłębuszki, w których następuje odfiltrowanie szkodliwych produktów przemiany materii. Mimo, że nerka nie wytwarza żadnych własnych substancji, to pełni ważną rolę, ponieważ reguluje skład krążącej w ciele psa krwi.

Nerki wydalają mocz poprzez miedniczkę nerkową do moczowodu. Nerki mają również możliwość dokonania zwrotnego wprowadzenia wody do organizmu, poprzez co regulują równowagę płynów wewnątrzustrojowych oraz soli mineralnych.

Oznacza to, że podstawową funkcją nerek, które muszą pracować nieprzerwanie, jest ochrona organizmu psa przed samozatruciem.

Każde zaburzenie pracy nerek może prowadzić do śmiertelnych dla psa zmian w organizmie.

Choroby nerek u psa

Istnieje kilka chorób, które mogą dotknąć nerek u psa i są to:  

• Niewydolność nerek u psa

• Ostra niewydolność nerek
• Przewlekła niewydolność nerek

• Kłębuszkowe zapalenie nerek
• Guzy nowotworowe nerek
• Pasożyt nerkowy
• Kamienie nerkowe
• Toksyczne uszkodzenie nerek
• Niedokrwienie nerek

Chore nerki u psa – objawy, których nie możesz ignorować

Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/dog-bernard-pies-bernardyn-gucio-1226205/ 

Wśród najczęstszych objawów chorych nerek u psa, z którymi opiekunowie trafiają do lekarzy weterynarii są polidypsja – zwiększone pragnienie u psa oraz poliuria – zwiększone wydalanie moczu. Jeżeli Twój pies zaczął wykazywać takie objawy to bezwzględnie udaj się z nim do lekarza.

Zdrowy pies powinien przyjmować od 50 do 80 ml wody na kilogram masy ciała i wytwarzać 25-40 ml moczu na kilogram masy ciała w ciągu doby.

Wytyczne dotyczące przyjmowania wody są orientacyjne, gdyż psy przyjmują wodę również z pokarmem, dla przykładu nawet sucha karma dla psa może zawierać ok. 10% wody, podczas gdy karma mokra zawiera zwykle powyżej 80% wody.

Inne objawy, które mogą wskazywać na chore nerki u psa to:

• Nietypowa barwa moczu psa
• Ból podczas oddawania moczu
• Nietrzymanie moczu przez psa
• Krew w moczu psa

Mocz psa – co można wyczytać z jego barwy?

Mocz zdrowego psa powinien być przejrzysty, wodnisty i mieć jasnożółtą barwę. Woń moczu powinna być słodkawa, niekiedy może przypominać zapach wywaru mięsnego. Zmiana koloru moczu może wskazywać na wystąpienie u psa konkretnej choroby.

Barwa moczu u psa a możliwe choroby

BARWA MOCZU U PSA	MOŻLIWA PRZYCZYNA
Pomarańczowy mocz u psa	Choroby wątroby
Różowy, czerwony lub czerwonobrązowy mocz u psa	Krew w moczy lub rozpad czerwonych krwinek Zatrucie warfaryną Spożycie buraków lub jagód
Brązowy lub czarny mocz u psa	Rozpad krwinek czerwonych Żółć – choroby wątroby
Mlecznobiały mocz u psa	Ropa spowodowana zapaleniem lub zapaleniem po urazie Kryształy, kamienie Tłuszcze obecne na skutek zaburzeń metabolicznych Sperma

Źródło: Układ moczowy, w: B. Fogle, Wielka encyklopedia, Psy, Zdrowie, Tom. 5., Wyd. Axel Springer Polska, Warszawa 2008.

Niewydolność nerek u psa – kiedy pojawia się problem?

Niewydolność nerek u psa to sytuacja, w której 75% nefronów obu nerek przestaje funkcjonować. Do stanu takiego może dojść na skutek ostrej niewydolność nerek (ONN), do którego dochodzi na skutek gwałtownego pogorszenia się czynności nerek, spowodowanego zwykle niedokrwieniem lub działaniem substancji nefrotoksycznych. Trzeba jednak podkreślić, że zmiany w nabłonku kanalików spowodowane tymi dwoma czynnikami mogą być odwracalne.

Inaczej jest w przypadku przewlekłej niewydolności nerek (PNN), w której dochodzi do nieodwracalnych zniszczeń nefronów. Zniszczenie jakiejkolwiek części nefronu powoduje utratę czynności całego nefronu, bez względu na to, czy choroba dotyka kłębuszków nerkowych, kanalików, tkanki śródmiąższowej, czy unaczynienia nerek. Zmiany w PNN postępują miesiącami, a nawet latami, a kiedy liczba uszkodzeń przekroczy poziom, w którym nerki stają się niewydolne, to u psa może dojść do uremii.

Mocznica u psa

Mocznica (uremia) to zatrucie krwi substancjami odpadowymi własnej przemiany materii, których nerki nie są w stanie odfiltrować i usunąć z organizmu na skutek własnej niewydolności.

Do uremii może doprowadzi niedokrwienie nerek, toksyczne zatrucie organizmu, ale także guzy nowotworowe, które mogą blokować drogi moczowe. Powodem tego stanu mogą być ostre i trwające długo wymioty i biegunki, które doprowadzają do utraty chlorków sodu i potasu oraz odwodnienia organizmu. Przyczyną uremii może być również niewydolność nerek po oparzeniach ciała.

Typowym objawem mocznicy u psa jest woń moczu, którą można wyczuć z oddechu psa. Poza tym pies z uremią może dawać inne objawy:

• Poliuria
• Polidypsja
• Wymioty
• Biegunki
• Osowiałość

Przewlekła niewydolność nerek u psa

Przewlekła niewydolność nerek to choroba, która występuje u psów znacznie częściej niż jej ostra odmiana. Jest to choroba, która rozwija się na długo przed tym zanim można dostrzec jej objawy.

PNN można podzielić na trzy fazy

1. Wczesną i łagodną
2. Umiarkowaną
3. Poważną i końcową fazę niewydolności.

Każdy z tych faz może być skompensowana lub nieskompensowana. Jeśli faza jest skompensowana to objawy mogą być słabo widoczne lub w ogóle nie widoczne, gdyż organizm stara się przejąć te funkcje nerek, których organ ten nie jest w stanie realizować. W przypadku nieskompensowanej niewydolności objawy będą widoczne zawsze.

Wśród najczęściej występujących objawów PNN wymianie się:

• Poliurię i polidypsję
• Ospałość
• Utratę apetytu
• Bladość błon śluzowych (anemia)

Diagnozę przewlekłej niewydolności nerek potwierdza lekarz weterynarii na podstawie badania krwi i moczu – sprawdza się m.in. podwyższony mocznik u psa i poziom kreatyniny we krwi.

Przewlekła niewydolność nerek u psa – leczenie

W łagodnym i skompensowanym stadium choroby lekarz weterynarii może zaproponować leczenie, którego celem będzie utrzymanie masy ciała psa, poprzez zastosowanie odpowiedniej diety dla psów z chorobami nerek. Karmienie psa odpowiednią karmą może wydłużyć jego życie. W przypadku formy nieskompensowanej leczenie zwykle nadal przebiega w ten sam sposób.

W przypadku przewlekłej umiarkowanej niewydolności nerek problem można zatrzymać poprzez podawanie psu kroplówek z solą fizjologiczną, która pozwala wypłukać z organizmu nagromadzone toksyny. Nie można jednak na stałe podłączyć psa do kroplówki, dlatego jedyne, co może utrzymać psa przy życiu w tym stadium choroby to przeszczep nerki. Wszystkie inne działania spowolnią tylko przejście w fazę końcową.

Ostra niewydolność nerek u psa

Przyczyną ostrej niewydolność nerek u psa może być spożycie toksycznych substancji np. glikol etylowy, ibuprofen, winogrona i rodzynki. Do ONN może również dojść na skutek chorób, które powodują spadek ciśnienia krwi, a także poprzez infekcje nerek, np. zakażenie leptospirozą.

Ostry przebieg niewydolności potwierdzają zwykle bardzo wyraźne objawy. Pies przestaje jeść, może wymiotować, ma gorączkę, jest apatyczny, występuje u niego wrażliwość na ból w okolicy jamy brzusznej. Objawami towarzyszącymi jest zwykle poliuria i polidypsja.

Ostra niewydolność nerek – leczenie

W przypadku ONN leczenie jest zarówno objawowe, jak i nakierowane na znalezienie głównej przyczyny takiego stanu.

Lekarz może zalecić płynoterapię, antybiotykoterapię oraz leki normujące oddawanie moczu i przepływ krwi.

Jednocześnie prowadzone są badania w celu ustalenia głównej przyczyny takie stanu psa.

Dieta nerkowa dla psa

W przypadku psów cierpiących na niewydolność nerek dieta powinna być łatwoprzyswajalna, o obniżonej zawartości fosforu, sodu oraz białka, co umożliwia ograniczenie poziomu azotu mocznika we krwi, fosforu oraz unormowanie wysokiego ciśnienia krwi.

Z uwagi na to, że dieta nerkowa dla psa może nie być tak atrakcyjna smakowo, jak dotychczasowa karma, zaleca się, by pies przyzwyczajany był do jej jedzenia już na wczesnym etapie choroby, gdy czuje się one jeszcze stosunkowo dobrze. Najgorsze, co może wystąpić w trakcie rozwoju choroby, to odrzucanie przez psa diety niskobiałkowej, co może szybko pogłębić problem.

Karmy dla psów nerkowych można kupić w sklepach zoologicznych oraz lecznicach weterynaryjnych. Występują one zwykle z oznaczeniem Renal.

Badania wykazały, że korzystne dla psów nerkowych może być również suplementowanie kwasów EPA i DHA w formie olejów pochodzenia morskiego. Pomocne mogą być również probiotyki, które wiążą toksyny w przewodzie pokarmowym, odciążając nerki psa. Zaleca się również suplementowanie witamin z grupy B oraz witaminy C, których mogą pojawić się niedobory.

Bibliografia

B. Fogle, Wielka encyklopedia, Psy, Zdrowie, Tom. 5., Wyd. Axel Springer Polska, Warszawa 2008.

N. Martinez, Gdy twój pies choruje, Wyd. RM, Warszawa 2010.

L. Wolf Friedl, Co dolega mojemu psu? Rozpoznanie, leczenie, zapobieganie chorobom, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1997.