Pchły u psa
Pchły to krwiopijne owady, które występują na terenie całej Polski. To bardzo skoczne pasożyty – pchła potrafi skoczyć na wysokość do 18 cm i na odległość do 33 cm. Dzięki temu mogą dosyć łatwo wskakiwać na zwierzęta i przemieszczać się między nimi. Bezpośredni kontakt nie jest jednak jedyną drogą zarażenia.
Pchły potrafią doskonale dostosować się do warunków środowiska. Dzięki temu mogą przejść pełny cykl rozwojowy w 14 dni, a jeśli zajdzie taka potrzeba – może się on wydłużyć nawet do 500 dni.
Przeczytaj, w jaki sposób zabezpieczyć psa przed pchłami, a gdy dojdzie już do przykrej sytuacji zainfestowania – jak usunąć je z psa i z otoczenia.
SPIS TREŚCI
2. Objawy: jak poznać, że pies ma pchły?
3. Jak długo pchły mogą żyć na psie?
4. Jakie zagrożenie stwarzają pchły dla psa?
5. Jak szybko pozbyć się pcheł u psa?
7. Jak zapobiegać pchłom u psa?
8. FAQs
Data publikacji: 14 marca 2025
Jak wygląda pchła?
Źródło: https://pixabay.com/photos/dog-irish-setter-mischievous-7128753/
Pchły psie (Ctenocephalides canis) to pasożyty niewielkich rozmiarów: samice mierzą ok. 2–3 mm, z kolei samce 2–2,5 mm. Są bocznie spłaszczone i bezskrzydłe. Cechą charakterystyczną pcheł jest ich ciemnobrunatne ubarwienie oraz szybkość i skoczność.
Pod mikroskopem można zauważyć w ich budowie typowe, dobrze wykształcone grzebienie na głowie i przedtułowiu. Grzebień policzkowy składa się z 7–9. ząbków. Na ich głowie znajduje się narząd gębowy typu kłująco-ssącego. Warto jednak podkreślić, że larwy pcheł mają gryzący aparat gębowy, za pomocą którego żywią się złuszczonym naskórkiem, a także odchodami dorosłych pcheł.
Dlaczego to ważne? Ponieważ larwy pcheł nie żyją na zwierzęciu, a w środowisku – dlatego są znacznie trudniejsze do zwalczenia niż dorosłe osobniki.
Objawy: jak poznać, że pies ma pchły?
Dostrzeżenie pojedynczej pchły na psie może być bardzo trudne – zwłaszcza gdy pupil ma gęstą sierść. Pomocne może być wyczesywanie psa za pomocą specjalnego grzebienia, który może wyciągnąć z sierści odchody pcheł. By upewnić się, że to faktycznie odchody, można wykonać tzw. test mokrej bibuły.
Porada:
U zdrowych psów, z silnym układem odpornościowym, zapchlenie może przebiegać bezobjawowo. Pies może jedynie drapać się częściej niż zwykle.
W przypadku silnego zapchlenia objawy z całą pewnością zauważysz. Infestacja zwykle postępuje od strony ogonowej w kierunku pach. Dlatego w pierwszej kolejności zmiany pojawiają się na skórze psa w okolicy grzbietowo-lędźwiowej. Zapchlony pies zaczyna się intensywnie drapać i wygryzać. Skóra w miejscach pogryzień może być zaczerwieniona, mogą pojawić się ślady po ugryzieniach. Na jasnej sierści zauważysz czarne kuleczki – to odchody pcheł.
U niektórych psów, na skutek kontaktu ze śliną pcheł, dochodzi do alergicznego pchlego zapalenia skóry, które objawia się bardzo silnym świądem. Taka reakcja często prowadzi do wtórnych zakażeń bakteryjnych i/lub grzybiczych. Trwałe uszkodzenia skóry oraz osłabienie odporności sprzyjają rozwojowi drożdżaków i grzybów wielokomórkowych.
Jak długo pchły mogą żyć na psie?
Generalnie rzecz biorąc, pchły przebywają na swoich żywicielach okresowo. Jeżeli jednak pchła nie ma sposobności, by zmienić żywiciela, może przeżyć na psie nawet kilka miesięcy. Pchły żyją średnio 2–3 miesiące, chociaż w niektórych źródłach podaje się, że dojrzałe osobniki mogą żyć nawet przez 2 lata! Zazwyczaj jednak zostają wydrapane przez psa w ciągu 2–3 tygodni, a następnie giną w otoczeniu w ciągu kilku dni, jeśli nie znajdą nowego żywiciela.
Jakie zagrożenie stwarzają pchły dla psa?
Należy podkreślić, że pchły mogą stanowić znacznie poważniejszy problem, niż opisane wyżej objawy. Pchły psie ( Ctenocephalides canis) są wektorami lub żywicielami wielu chorobotwórczych czynników, tj.: Yersinia pestis, Rickettsia typhi, larw nicieni Dirofilaria immitis, a także tasiemców: Dipylidium caninum, Hymenolepis nana i Hymenolepis diminuta.
Jak szybko pozbyć się pcheł u psa?
Proces pozbycia się pcheł z psa może być szybki – wystarczy zastosować jeden z preparatów przeciwpchelnych. Na przykład podanie kropli typu spot-on może pomóc w usunięciu pcheł jeszcze tego samego dnia.
Zdecydowanie bardziej czasochłonny jest jednak proces usuwania pcheł z otoczenia, gdzie znajdują się jaja i larwy.
Jeżeli lekarz weterynarii potwierdził, że Twój pies ma pchły, to odrobaczanie i zabezpieczanie dotyczy wszystkich zwierząt w domu. Aby skutecznie pozbyć się pasożytów, warto nałożyć na skórę psa jeden z popularnych środków przeciwpchelnych, które są dostępne m.in . w sklepach zoologicznych.
Równie ważne jest oczyszczenie otoczenia. Najpierw dokładnie odkurz dywany, legowisko oraz szczeliny przy podłodze. Koce, poduszki i inne tkaniny należy porządnie wytrzepać i wyprać.
Szukasz zdrowej karmy dla psa?
Sprawdź: Monobiałkowa karma dla psa z dużą ilością mięsa
Środki na pchły u psa
W sklepach zoologicznych oraz w przychodniach weterynaryjnych dostępne są preparaty na pchły, które możesz podać swojemu zwierzęciu. W każdym przypadku wybór odpowiedniego leku powinien zostać skonsultowany z lekarzem weterynarii, ponieważ nie każda forma aplikacji będzie właściwa dla danego psa. Nie każda substancja czynna, zawarta w leku może być również wskazana dla Twojego psa – zwłaszcza, gdy lek zawiera kilka substancji czynnych.
Wśród powszechnie dostępnych form podania leków na pchły znajdują się:
Krople (spot-on) – nakłada się je bezpośrednio na skórę, najczęściej między łopatkami. Rozprzestrzeniają się w warstwie lipidowej, eliminując pchły, które pobierają krew psa. Ich działanie utrzymuje się przez około 4 tygodnie.
Obroże przeciwpchelne – stopniowo uwalniają substancje aktywne, które mogą zarówno odstraszać, jak i zabijać pchły. Działają od 6. do 8. miesięcy, pod warunkiem, że są dobrze dopasowane i noszone bez przerwy.
Tabletki – zawierają składniki wchłaniane do krwi, które powodują śmierć pcheł po ich spożyciu. Zapewniają ochronę do 3. miesięcy, choć mogą być mniej odpowiednie dla psów z wrażliwym układem pokarmowym.
Szampony – stosowane jako wsparcie w walce z pchłami, zawierają substancje biobójcze lub naturalne ekstrakty odstraszające pasożyty. Sprawdzają się szczególnie przy silnej infestacji.
Spraye na pchły dla psów – działają szybko, eliminując dorosłe pchły obecne na sierści zwierzęcia. Idealne jako szybka interwencja w razie potrzeby.
Jak zapobiegać pchłom u psa?
Podstawą jest profilaktyka. Pies powinien być zabezpieczony przez cały rok za pomocą jednej z powyższych kategorii leków na pasożyty zewnętrzne. Szczególnie narażone są psy, które przebywają w miejscach dużego zagęszczenia innych zwierząt.
FAQs
Czy pchły mogą przejść z psa na człowieka?
Pchły bytują okresowo na psach, kotach, lisach, mogą również wskoczyć i pogryźć człowieka, powodując świąd skóry i czerwone odczyny w miejscu pogryzienia. Pchły nie zamieszkają jednak na dłużej na skórze człowieka, ponieważ nie ma na niej ku temu warunków – pchły potrzebują gęstej sierści, w której mogą się ukrywać.
Czy pchły u psa mogą pojawić się zimą?
Psy mogą zaatakować psy nawet zimą. Jeżeli w mieszkaniu, gdzie sprowadzono jaja pcheł panują odpowiednie warunku temperatury i wilgotności, to cykl życiowy pcheł będzie trwał w takim miejscu przez cały rok. Dlatego tak ważne jest usunięcie jaj pcheł z otoczenia. W przeciwnym razie, gdy ochrona przeciwpasożytnicza na psie przestanie być skuteczna pchły mogą pojawić się ponownie.
Bibliografia
A. Buczek, Atlas pasożytów człowieka, Wyd. Koliber, Lublin 2005.
J. Gundłach, A. Sadzikowski, Parazytologia i parazytozy zwierząt, PWRiL, Warszawa 2004.
ESCCAP, Zwalczanie pasożytów zewnętrznych u psów i kotów, Przewodnik ESCCAP 03, wydanie siódme – styczeń 2022 r.