Pies przewodnik - psia pomoc dla niewidomych
Pies towarzyszył osobom niewidomym od wieków, już w zapiskach pochodzących z czasów średniowiecznych można było doszukać się wzmianek o psach asystujących. Jednak nie każda rasa nadaje się do tej roli i też nie wszystkie czworonogi przystępujące do szkolenia, kończą je sukcesem. To godziny ciężkich i trudnych treningów, wymagających od psiaka inteligencji, koncentracji i energii. Z tego artykułu dowiesz się, które rasy są najczęściej wybierane na psa niewidomej osoby, jakie są obowiązki psa przewodnika i na czym polega szkolenie psów asystujących.
SPIS TREŚCI
1. Pies przewodnik - najpopularniejsze rasy psów przewodników
2. Szkolenie psów przewodników
3. Rola psa przewodnika - obowiązki psa i przywileje psa asystenta
4. Pies dla niewidomych - kiedy pies jest w pracy?
5. Koszt utrzymania psa przewodnika
6. Pies przewodnik - podsumowanie
Data publikacji: 21 stycznia 2024
Pies przewodnik - najpopularniejsze rasy psów przewodników
Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/pies-owczarek-niemiecki-7806189/
Od czworonożnych kandydatów do szkolenia psów przewodników wymaga się sprecyzowanych cech charakteru, prawidłowych zachowań społecznych i wyważonego temperamentu. Psy kandydujące muszą przejawiać wolę do współpracy z człowiekiem oraz wyraźną chęć do osiągania celów i realizacji powierzonych zadań. Predyspozycje psa przewodnika to również skuteczne rozwiązywanie problemów i zapamiętywanie sposobów ich likwidacji. Czworonóg powinien wykazywać uległość, tak aby proces szkolenia był owocny, a późniejsze współdziałanie z osobą niepełnosprawną przebiegało bezproblemowo. Służba psa przewodnika to często praca w stresujących warunkach - wśród zgiełku dużych miast i tłumów ludzi. Dlatego też pies kandydujący nie może przejawiać tendencji do rozpraszania się czy agresji. Zwierzakom, które lękliwie reagują na nieprzyjemne dźwięki lub posiadają wzmożony popędem, trudno będzie udźwignąć trud pracy jako psa wspierającego. Ponadto czworonogi powinny wyróżniać się umiejętnościami odnajdywania w nowych sytuacjach i funkcjonowania w stadzie. Choroby lokomocyjne czy wybujała pasja łowiecka też będą przeszkodzą dla psich pretendentów.
Ocenę i kwalifikację szczenięcia do programu szkolenia psów przewodników najlepiej rozpocząć jak najwcześniej, koło 7-8 tygodnia życia, zaraz po osadzenie juniora, tak aby prawidłowo ukształtować osobowość psa i charakterystykę psa pod tę rolę.
Statusem psa przewodnika mogą najczęściej pochwalić się rasy takie jak:
- labrador retriever;
- golden retriever;
- chesapeake bay retriever;
- owczarek niemiecki;
- border collie.
Szkolenie psów przewodników
Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/szczeniak-pies-labrador-trawnik-3014072/
Szkolenie czworonogów trwa około 2 lata. Celem jest przystosowanie psa do roli przewodnika poprzez wypracowanie poprawnych zachowań i zdolności do radzenia sobie w zróżnicowanym środowisku. Kluczową kwestię odgrywa instynkt psa, nad którym praca pozwala na budowanie pożądanych nawyków. Podczas szkolenia zwierzę uczone jest rozwijania chęci poszukiwania; umiejętności obrony; zdolność orientacji czy zmysłu podążania za innymi osobami.
Proces szkolenia podzielony jest na kilka etapów: podstawowy (gdzie młody psiak socjalizuje się, przystosowuje do życia w gromadzie, oswaja z otoczeniem) oraz specjalistyczny (gdzie nabiera umiejętności pracy z człowiekiem, kształci odporność psychiczną i fizyczną). Szkolenie kończy egzamin psa, który przeprowadzany jest na terenie, który pies zna, jak i na obcej trasie. O wyniku egzaminy psa świadczy ocena jego kompetencji w kontekście bezpieczeństwa niewidomych.
Już po zakończeniu kursu dla psów, a podczas służby, czworonogi powracają na tzw. doszkalające kursy dla psów, gdzie szlifowane są ich umiejętności czy też są one uczone ponadprogramowych czynności.
Rola psa przewodnika - obowiązki psa i przywileje psa asystenta
Sztandarowa jest kwestia bezpieczeństwa niewidomych, psy przewodnicy za zadanie mają:
- zapewnienie bezpieczeństwa osobie niepełnosprawnej;
- budowanie przez psa niezależności właściciela;
- utrwalanie tras;
- wsparcie emocjonalne.
Na mocy przepisów z Ustaw, osoba niepełnosprawna z psem pracującym ma prawo wstępu do określonych miejsc. Przywileje psa serwisowego to m.in.:
- budynki administracji publicznej;
- ośrodki kultury i oświaty;
- palcówki opieki zdrowotnej;
- obiekty gastronomii;
- miejsca handlu i usług,
- środki komunikacji: drogowe, lotnicze, morskie czy śródlądowe.
Zwierzę pracujące ma również prawo do emerytury. Na decyzję o emeryturze psa mają wpływ m.in. wiek psa (około 8 lat), kondycja zdrowotna czy stan behawioralny.
Pies dla niewidomych - kiedy pies jest w pracy?
Wyposażenie psa przewodnika to specjalna uprząż, która uzbrojona jest w szelki oraz aluminiowy uchwyt. Pies niewidomej osoby nie musi mieć założonego kagańca czy smyczy. Jednak obowiązkiem osoby, której zwierzę towarzyszy, jest posiadanie certyfikatu oraz aktualnego zaświadczenia o szczepieniach pupila.
Właśnie powyższe wyposażenie pozwala stwierdzić, czy pies aktualnie jest w pracy. Zwierzę świadczy pomoc dla osób niewidomych, inaczej jest na służbie, gdy występuje w uprzęży i prowadzi człowieka. Jakie są prawa psa przewodnika? To gwarancja godnych warunków życiowych, dbałość o zdrowie i bezpieczeństwo, a także prawo do odpoczynku. Należy pamiętać, że pies asystujący nie jest na służbie przez cały czas. Musi mieć przerwy, a w wolnym chwilach relaksować się, bawić, węszyć czy socjalizować z innymi zwierzętami.
Należy również pamiętać, że współpraca z psem nie będzie odpowiednia dla każdej osoby niepełnosprawnej. Nawet najlepiej wyszkolony czworonóg będzie potrzebował zaangażowania od podopiecznego. Wykorzystanie psa w roli przewodnika poprzedzone jest godzinami wspólnych treningów z niewidomym, od której też oczekuje się chęci do nauki, konsekwencji i cierpliwości.
Od otoczenia wymaga się poszanowania pracy zwierzęcia. Gdy niepełnosprawny porusza się w towarzystwie psa, wówczas wypełnia on pracę asystenta - nie należy go zaczepiać, głaskać, karmić i dekoncentrować.
Koszt utrzymania psa przewodnika
Koszt psa przewodnika to wydatek rzędu około 30 000 zł. Na tyle wyceniane jest wieloletnie, profesjonalne przeszkolenie psa dostosowanego do prowadzenia ludzi niewidomych. Jednak o pomoc dla niepełnosprawnych warto się zgłosić do związku niewidomych i słabowidzących. Organizacje udzielają informacji na temat programów wsparcia. Wówczas pies przewodnik czy pies ratownik zostaje przydzielony osobie niepełnosprawnej z funduszu PFRON lub ze środków uzyskanych od innych sponsorów. Ponadto osoba wnioskująca o przydzielenie psa przez Polski Związek Niewidomych musi spełnić kilka warunków, którymi są m.in.: sprawność fizyczna; możliwości mieszkaniowe i materialne, by zapewnić psu bezpieczne i komfortowe życie czy samodzielność i sposobność poruszania się po terenie przy pomocy białej laski.
Pies przewodnik - podsumowanie
Posiadanie psa przewodnika to duże ułatwienie dla osób niepełnosprawnych. Dzięki pomocy czworonoga zyskują oni większą niezależność w codziennym funkcjonowaniu. Nie wszystkie rodzaje psów nadają się do służby. Najczęściej spotykaną rasą psa serwisowego jest labrador. Wśród cech psa należy szukać przede wszystkim bystrości, uporu, metodyczności i chęci do współdziałania. Obowiązki psa przewodnika to zapewnienie bezpieczeństwa osobie, którą się opiekuję poprzez przewodzenie w miejscach publicznych. Poza aspektami fizycznymi, pies pomaga również mentalnie - jest wsparciem emocjonalnym. Zwierzaki świadczą pomoc dla osób niewidomych, dlatego też, gdy zauważysz psa w uprzęży nie podchodź i nie rozpraszaj go podczas pracy. W przypadku chęci posiadania wyszkolonego psa, najlepiej zgłosić się do Polskiego Związku Niewidomych.