Zapalenie skóry u psa – jak wygląda i jak je leczyć

Zapalenie skóry u psa może być następstwem zmian skórnych, spowodowanych przez wiele różnych chorób. W wielu przypadkach są to choroby z ciężkim do zniesienia przez psa świądem, który może prowadzić do wtórnych zakażeń i jeszcze większych problemów.

Zmiany skórne mogą być spowodowane przez wiele różnych czynników od alergii pokarmowych, aż po choroby pasożytnicze. W tym artykule przyjrzymy się kilku z nich, sprawdzając, w jaki sposób pomóc psu. Jeżeli twój pies ma już zmiany na skórze, które go swędzą, to koniecznie przeczytaj ten artykuł.

SPIS TREŚCI

1. Jakie funkcje pełni skóra psa?

1.1. Budowa skóry psa

2. Dermatozy u psa

3. Alergia pokarmowa u psa

4. Atopowe zapalenie skóry u psa

5. Kontaktowe zapalenie skóry u psa

6. Ropne zapalenie skóry u psa

7. Pchle zapalenie skóry u psa

Data publikacji: 26 listopada 2023

Jakie funkcje pełni skóra psa?

Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/pies-uroczy-zwierz%C4%99-zwierz%C4%99-domowe-3071334/ 

Skóra psa to największy organ czuciowy zwierzęcia, który stanowi barierę pomiędzy organami wewnętrznymi a środowiskiem zewnętrznym. Skóra pełni jednocześnie wiele funkcji:

• Za pomocą zakończeń nerwowych zawartych w skórze przenoszone są informacje ze środowiska do wnętrza organizmu psa – dzięki nim pies może reagować na potencjalne niebezpieczeństwa
• Skóra odpowiada za regulację temperatury ciała psa
• Część komórek skóry wytwarza melaninę, która odpowiada za barwę skóry i sierści, chroniąc je przed promieniowaniem UV
• Skóra jest również miejscem pojawienia się pierwszych objawów, które są odpowiedzią układu odpornościowego np. reakcji alergicznych
• Skóra jest także elementem układu odpornościowego – zawarte w niej komórki odpornościowe wywołują stan zapalny, niezbędny do naprawy uszkodzony fragmentów skóry

Budowa skóry psa

Skóra psa składa się z trzech warstw:

1. Naskórka – epidermy
2. Skóry właściwej – dermy
3. Tkanki podskórnej – hipodermy

Naskórek chroni skórę właściwą przed promieniami UV, bierze udział w utrzymaniu wilgotności skóry właściwej, chroni również przed uszkodzeniami mechanicznymi. Jego struktura złożona jest z mocnych, płaskich komórek nabłonkowych, które ulegają złuszczeniu co ok. 20 dni.

Skóra właściwa jest zbudowana z mocnej i elastycznej tkanki, wypełnionej naczyniami krwionośnymi, nerwami, mieszkami włosowymi, gruczołami łojowymi, które uwalniają oleisty płyn natłuszczający i nieprzepuszczający wody oraz gruczołami potowymi w opuszkach łap, które odpowiadają za termoregulację u psa.

Pod skórą znajduje się hipoderma – warstwa tłuszczu, która zapewnia izolację. W warstwie tej znajdują się także naczynia krwionośne i włókna nerwowe.

Dermatozy u psa

Przyczyn chorób skóry istnieje bardzo wiele. Sama diagnostyka zmian dermatologicznych to bardzo skomplikowany proces, który wymaga od lekarza weterynarii dużego doświadczenia i ogromnej wiedzy. Objawy wielu chorób skórnych pokrywają się z objawami chorób narządów wewnętrznych czy zaburzeń endokrynologicznych, zatem pole do pomyłki, podczas diagnozowania jest naprawdę bardzo niewielkie.

Zapalenie skóry u psa to synonim dla wielu różnych chorób skórnych, które mogą wywoływać świąd bądź występować bez jego obecności. Zwykle jednak u psa występuje świąd, a jego przyczyną mogą być m.in. takie choroby, jak:

1. Alergia pokarmowa u psa
2. Atopowe zapalenie skóry u psa
3. Kontaktowe zapalenie skóry u psa
4. Ropne zapalenie skóry u psa
5. Pchle zapalenie skóry u psa

Katalog chorób, przebiegających z zapaleniem skóry jest zdecydowanie szerszy, to również niemal wszystkie choroby grzybicze, bakteryjne, pasożytnicze, wiele chorób autoimmunologicznych, nowotwory, czy też choroby psychiczne, które będziemy opisywać szczegółowo w kolejnych artykułach.

W tym artykule skupimy się jednak na wypunktowanych wyżej problemach, gdyż ich częstość występowania u psów jest wyjątkowo wysoka.

Alergia pokarmowa u psa

Zapalenie skóry u psa może być wtórnym objawem alergii pokarmowej, która prowadzi do świądu, intensywnego drapania i zakażeń.

Mechanizm alergii pokarmowej ma podłoże immunologiczne. Źródłem problemu są zwykle białka, które trafiają do układu pokarmowego z jedzeniem. Te z nich, które nie zostały wyeliminowane w procesie trawienia, trafiają do jelita cienkiego, gdzie mogą wywołać reakcję alergiczną.

Wśród typowych objawów skórnych alergii pokarmowej u psa wskazać można pokrzywkę oraz atopowe zapalenie skóry, rzadziej łojotok i bakteryjne zapalenie mieszków włosowych.

Wśród objawów pokarmowych wskazać można na występowanie: przewlekłego zapalenia żołądka, ostrego krwotocznego zapalenia żołądka i jelit, przewlekłej biegunki z jelita cienkiego, przewlekłej zapalnej choroby jelit, zapalenia okrężnicy oraz zespołu jelita drażliwego.

Rozpoznanie alergii pokarmowej ma miejsce po przeprowadzeniu diety eliminacyjnej i testów prowokacyjnych.

Do przeprowadzenia diety eliminacyjnej wykorzystuje się zwykle karmę monobiałkową, ze źródłem białka, którego pies nigdy wcześniej nie jadł. Po ustąpieniu objawów alergii pokarmowej wykonuje się testy prowokacyjne, podając psu składniki poprzedniej karmy.

W leczeniu poza karmieniem psa karmą monobiałkową bądź hydrolizowaną wskazane jest podawanie leczniczych dawek kwasów omega-3 i omega-6, w odpowiednich proporcjach.

---

Szukasz karmy dla psa z alergiami?

Sprawdź: Monobiałkowa karma z jagnięciną

---

Atopowe zapalenie skóry u psa

AZS u psa to genetycznie uwarunkowana zapalna choroba skóry, której towarzyszy świąd, o charakterystycznych objawach. Choroba może dotyczyć psów wrażliwych zarówno na alergeny środowiskowe, jak i pokarmowe, co de facto uniemożliwia rozróżnienie pomiędzy reakcją na alergeny wziewne, a pokarmowe.

Wśród przyczyn atopowego zapalenia skóry wskazuje się:

1. Podatność genetyczną danych ras np. shar pei, foksterier, jack russell terrier, labrador, buldog francuski
2. Zaburzenia w funkcjonowaniu bariery naskórka – u psów z atopowym zapaleniem skóry występuje problem z barierą wodno-lipidową, co prowadzi do utraty wody ze skóry i podatności na przyleganie do niej czynników zakaźnych
3. Alergeny wziewne i pokarmowe
4. Inwazje pcheł

Typowe objawy atopowego zapalanie skóry, według kryteriów Willemsego, obejmują:

• Zapalenie skóry u psa (przewlekłe lub nawracające)
• Występowanie świądu (świąd uszny, świąd kończyn, świąd zadu)
• Umiejscowienie zmian na twarzy i obwodowych odcinkach kończyn
• Lichenizacja powierzchni zginaczowej stępu lub prostownikowej nadgarstków
• Występowanie podobnych objawów w przeszłości

U psów, u których powyższe objawy występują sezonowo razem ze świądem obecność AZS jest bardzo wysoce sugerująca.

Leczenie tego uciążliwego schorzenia skóry, które objawia się świądem i prowadzi zwykle do zapalenia skóry u psa zależy od postaci klinicznej:

• U psów z łagodnym AZS zaleca się stosowanie miejscowe kortykosteroidów oraz podawanie kwasów omega-3 i omega-6, a także leków przeciwhistaminowych
• W przypadku zaostrzenia konieczne może być również włączenie antybiotykoterapii, leków przeciwgrzybiczych i/lub kortykosteroidów
• Ciężkie AZS wymaga długotrwałego i rygorystycznego leczenia przeciwzakaźnego, podawania cyklosporyny oraz swoistej immunoterapii

Kontaktowe zapalenie skóry u psa

Kontaktowe zapalenie skóry jest wywoływane przez bezpośrednią styczność z substancjami środowiskowymi. Może ono mieć charakter podrażnieniowy lub alergiczny, jednak w wielu przypadkach ustalenie typu jest niemożliwe.

W przypadku podrażnieniowego zapalenie skóry przyczyną są substancje drażniące, a więc nie ma ono związku z mechanizmami immunologicznymi. Zapalenie skóry u psa spowodowane jest w tym przypadku przez toksyczne oddziaływanie substancji. Większość objawów pojawia się w miejscach bez skóry bądź słabiej owłosionych – pachy, brzuch, opuszki kończyn, przestrzenie międzypalcowe, uszy. Typowymi objawami są rumień i grudki, następnie pojawiają się łuski i strupy, a w przewlekłej chorobie wyłysienia. Podstawą leczenia jest po prostu unikanie kontaktu z substancjami drażniącymi.

Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry ma podłoże immunologiczne. Istnieje wiele leków, roślin i metali, które mogą prowadzić do tego rodzaju zapalenia skóry u psów. Objawy pojawiają się zwykle w miejscach słabo owłosionych: brzuch, pachy, pachwiny, moszna. Podobnie, jak w przypadku leczenia kontaktowego zapalanie skóry najbardziej skuteczne jest usunięcie alergenu z otoczenia i ze skóry psa. W ciężkich przypadkach koniczne jest stosowanie glikokortykosteroidów.

Ropne zapalenie skóry u psa

Ropne zapalenie skóry wywoływane jest zwykle na skutek działania bakterii. Mogą one wywoływać powierzchniowe bądź głębokie zapalenie skóry.

W przebiegu tego pierwsze zmiany obejmują jedynie zewnętrzną warstwę skóry i prowadzą do pojawienia się czerwonych lub różowych, okrągłych, łuszczących się placków. Mogą one mieć średnicę od kilku milimetrów do nawet kilku centymetrów. Mogą występować wraz ze świądem lub bez niego. Mogą być wynikiem pierwotnej infekcji, chociaż zwykle są to zmiany wtórne, na skutek alergii. W przypadku zaniechania leczenia zmiany bardzo szybko obejmują całą powierzchnię skóry. W leczeniu stosuje się antybiotyki. Koniecznie należy również usunąć pierwotną przyczynę choroby – alergię. Ropne zapalenie skóry może być również spowodowane przez chorobę Cushinga, zaburzenia hormonalne i niedoczynność tarczycy.

Głębokie ropne zapalenie skóry to choroba, w przebiegu której zmiany skórne u psa sięgają w głąb skóry. Objawy tej choroby są zupełnie inne niż te opisywane wyżej. Skóra psa staje się zgrubiona, zaogniona i może zacząć sączyć się z niej ropa. Ropny wysięk pojawia się zwykle po uciśnięciu skóry. W leczeniu tej choroby zawsze stosuje się antybiotyki. Choroba ta może dotknąć wszystkie rasy psów, jednak bardzo często występuje u shar pei i bulterierów. Zmiany pojawiają się zwykle w obrębie stawów skokowych, łap, na policzkach, podbródku i u nasady ogona. W obrębie łap choroba ta może być wywoływana przez nużeńca psiego i jeśli nie zastosuje się leczenia przeciwpasożytniczego, to choroba będzie nawracać.

Pchle zapalenie skóry u psa

Ostatnią chorobą skóry psów, która zostanie poruszona w niniejszym artykule jest alergiczne pchle zapalenie skóry u psa – APSZ. Choroba ta jest wynikiem reakcji alergicznej na ślinę pcheł. Kontakt z nią prowadzi do świądu u psa.

U psów z APSZ dochodzi zwykle do świądu od nasady ogona w kierunku grzbietu. Wysypki, zaczerwienienia i grudki mogą przerodzić się w plackowate wyłysienia. Dodatkowo na skórze psów mogą pojawić się przebarwienia, wywołane pojawieniem się grzyba Malassezia sp.

Leczenie alergicznego pchlego zapalenia skóry polega przede wszystkim na odrobaczeniu psa, wprowadzeniu leków przeciwświądowych oraz leczeniu ewentualnych powikłań zakaźnych.

Bibliografia

B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 3, Wyd. Axel Springer Polska, Warszawa 2008.

N. Martinez, Gdy twój pies choruje , Wyd. RM, Warszawa 2010.

M. Szczepanik, Ł. Adamek. P. Wilkołek, Diagnostyka atopowego zapalenia skóry u psów oraz ocena obrazu klinicznego, „Życie weterynaryjne”, 2010/85(4).

M. Szczepanik, A. Śmiech, I. Zadrzyńska, K. Chmielecka, P. Wilkołek, Kontaktowe zapalenie skóry u psów i kotów – przyczyny, rozpoznanie i leczenie, „Życie weterynaryjne”, 2010/85(11).

L. Wolf Friedl, Co dolega mojemu psu? Rozpoznanie, leczenie, zapobieganie chorobom, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1997.