
Zapalenie wątroby u psa
Nabyte choroby wątroby u psów są bardziej złożone niż u kotów, u których występuje zwykle żółtaczka i powiększenie wątroby. Z uwagi na to nawet w obrębie stanów zapalnych wątroby, a chorób tego narządu jest zdecydowanie więcej, bardzo często, do postawienia rozpoznania, konieczne jest wykonanie bardzo rozległej diagnostyki, a niektóre badania mogą być wykonywane wielokrotnie. W tym artykule przedstawione zostały przewlekłe zapalenia wątroby, dotykające konkretnych ras psów; wywołane podawaniem leków; wywołane przez czynniki zakaźne, a także nierozpoznanego pochodzenia. Uzupełniająco poruszony został temat ostrego toksycznego uszkodzenia wątroby.
SPIS TREŚCI
1. Czym jest przewlekłe zapalenie wątroby u psów?
2. Przewlekłe zapalenie wątroby bedlington terrierów
3. Przewlekłe zapalenie wątroby west highland white terrierów
4. Przewlekłe zapalenie wątroby dobermanów
5. Zapalenie wątroby u psa spowodowane przez leki
6. Zakaźne zapalenie wątroby u psa
7. Idiopatyczne zapalenie wątroby
Data publikacji: 18 stycznia 2025
Czym jest przewlekłe zapalenie wątroby u psów?
Źródło: https://pixabay.com/photos/dogs-animals-dog-pets-mammals-5021084/
Przewlekłe zapalenie wątroby to choroba złożona z wielu zaburzeń. Jeżeli zastanawiasz się, ile trwa zapalenie wątroby u psa, to warto wiedzieć, że problem ten może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy, dając różne objawy. U psów może występować brak apetytu, apatia, wielomocz, silne uczucie pragnienia, żółtaczka, płyn w otrzewnej oraz objawy encefalopatii wątrobowej i skłonność do krwawień. Typowe zmiany, ujawniające się w badaniach, to przede wszystkim trwałe zwiększenie poziomu aktywności aminotransferazy alaninowej (ALT). W późniejszej fazie choroby dochodzi do utraty wielu funkcji hepatocytów – komórek wątroby, co przejawia się np. hipoalbuminemią, zmniejszonym stężeniem azotu mocznika w surowicy, zwiększonym stężeniem kwasów żółciowych w surowicy. Niestety w przypadku problemów z wątrobą, by postawić dokładne rozpoznanie i określić rokowania, wskazane jest przeprowadzenie biopsji wątroby. W zależności od szybkości postawienia diagnozy i samych przyczyn zapalenia wątroby, czasami można doprowadzić do opanowania choroby, stosując swoiste leczenie.
Wśród nabytych chorób wątroby, klasyfikowanych jako przewlekłe zapalenia wątroby, znajdują się:
- Rodzinne przewlekłe zapalenie wątroby bedlington terrierów; dobermanów; dalmatyńczyków oraz west highland white terrierów
- Wywołane przez leki
- Wywołane zakaźnie
- Przewlekłe idiopatyczne zapalenie wątroby
Przewlekłe zapalenie wątroby bedlington terrierów
U bedlington terrierów przewlekła choroba wątroby wynika z odkładania się w komórkach wątroby miedzi. Dzieje się tak, ponieważ psy te mogą mieć problem z wydalaniem tego pierwiastka z żółcią. Wraz z postępem choroby dochodzi do uszkodzenia hepatocytów. Choroba ta może przebiegać w różny sposób: w formie utajonej lub ostrej martwicy albo przewlekłego zapalenia, a także prowadząc do martwicy wątroby.
Choroba może wystąpić u bedlington terriera w jednej z trzech postaci:
- Bezobjawowo – w tej formie wykrywana jest przypadkowo w czasie badania biochemicznego surowicy, w którym wychodzi podwyższona aktywność ALT
- Ostrej – zwykle w takiej formie występuje u psów poniżej 6. roku życia. Objawia się spadkiem apetytu, wymiotami, otępieniem i osowiałością. W takim przebiegu większość psów umiera w ciągu 48-72. godzin, mimo podjętego leczenia!
- Przewlekłej – występuje u psów raczej w średnim wieku i objawia się: postępującym spadkiem masy ciała, wymiotami, poliurią i polidypsją. U około 50% psów występuje także żółtaczka i wodobrzusze.
Przewlekłe zapalenie wątroby west highland white terrierów
Podobnie jak u bedlington terrierów choroba ta wynika z gromadzenia się miedzi w hepatocytach, co ma podłoże genetyczne, jednak do tej pory nie ustalono, jaka jest tego konkretna przyczyna. Przebieg choroby jest jednak inny niż u bedlington terrierów, ponieważ do odkładania miedzi nie dochodzi cały czas, a objawy zapalenia pojawią się u psów, u których poziom miedzi waha się od 400 do 3600 µg/g tkanki. W początkowym stadium choroba nie daje żadnych objawów. Dopiero gdy dochodzi do rozszerzania się martwicy wątroby psy tracą apetyt, często wymiotują, miewają biegunki i pojawia się u nich żółtaczka. Choroba może ujawnić się u psów, które przeszły silny stres. W badaniu biochemicznym surowicy stwierdza się m.in . podwyższoną aktywność ALT, ale ostateczne potwierdzenie wykonuje się na podstawie badania histopatologicznego wycinka wątroby.
Leczenie w przypadków bedlington terirerów i west highland white terierów jest podobne – lekarz może zalecić podawanie związków chelatujących w okresach, w których zawartość miedzi w tkance przekracza 2000 µg/g.
Przewlekłe zapalenie wątroby dobermanów
Choroba ta prowadzi u dobermanów do marskości wątroby. Jej przyczyna nie jest jeszcze poznana, ale wiadomo, że wiązanie jej z odkładaniem się miedzi w hepatocytach było błędne, ponieważ stwierdzono, że zwiększona zawartość miedzi jest efektem zapalenia wątroby, a nie jego przyczyną. Problem dotyka zwykle psów w wieku od 1,5 roku do 11. lat i chorują głównie suki. Początkowe objawy są nietypowe, dlatego większość psów trafia do lekarza w zaawansowanym stadium, gdy do początkowych objawów: poliuria, polidypsja, brak apetytu, utrata masy ciała, biegunki, dołączają takie objawy, jak: żółtaczka, zaburzenia krzepnięcia krwi, krwawienia do przewodu pokarmowego (smoliste stolce), krwawienia z nosa. W badaniu biochemicznym krwi można stwierdzić aż 30-krotne zwiększenie aktywności ALT. Ostateczne postawienie diagnozy wymaga badania histopatologicznego tego narządu.
Zapalenie wątroby u psa spowodowane przez leki
Jedną z innych możliwych przyczyn przewlekłego zapalenia wątroby jest długotrwałe podawanie psu leków – dotyczy to m.in . leków zapobiegających dirofilariozie; leków na zapalenie kości i stawów; leków stosowanych w leczeniu zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego, leków na alergię czy w leczeniu przeciwnowotworowym. Zwykle choroby te występują u psów z podatnością genetyczną, która prowadzi do zmian w układach enzymatycznych, które odpowiadają za metabolizm leków. Zwykle zmiany wynikające z toksycznego działania leków nie są typowe – z wyjątkiem uszkodzenia wątroby przez glikokortykosteroidy. Najczęściej wstępne rozpoznanie można potwierdzić, gdy po odstawieniu leków stan psa zaczyna się poprawiać. Jeżeli jednak odstawienie leków może zagrażać życiu psa, to pojawia się problem.
Zakaźne zapalenie wątroby u psa
Mimo że wątroba jest często objęta wtórnie na skutek ostrych chorób wieloukładowych, to rzadko rozwijają się w niej istotne klinicznie powikłania takich stanów. Do trwałego zapalenia wątroby może doprowadzić psi adenowirus typu I (choroba Rubartha). W jednym z badań, na które natrafiono w literaturze przedmiotu, uzyskano pośrednie dowody na to, że zapalenie wątroby może być wywołane zakażeniem Leptospira interrogans serotyp grippotyphosa . Obecność krętków wykazano u 4. z 5. badanych foxhoundów amerykańskich. Nie opublikowano jednak innych badań, które potwierdzałyby przewlekłe zapalenie wątroby u psów na skutek przechodzonej przez zarażone zwierzęta leptospirozy.
Wśród innych zakaźnych przyczyn zapalenia wątroby wskazuje się zakażenie herpeswirusowe, które powoduje ostre, bezgorączkowe objawy, które występując u szczeniąt kończą się zwykle śmiercią. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową lub aerogenną, podczas porodu lub zaraz po nim. Śmiertelność u szczeniąt sięga do 80%.
Idiopatyczne zapalenie wątroby
Zapalenie idiopatyczne stwierdza się wtedy, gdy nie udaje się znaleźć podstawowej przyczyny, która prowadzi do choroby. Choroba może wystąpić zarówno u psów, jak i u samic w średnim wieku, chociaż u starszych psów zdarzają się również jej przypadki.
Objawy kliniczne są typowe dla chorób wątroby: brak apetytu, spadek masy ciała, poliuria, polidypsja, wodobrzusze, żółtaczka, wymioty i biegunki. Objawy te mogą występować w różnej konfiguracji i z różnym nasileniem.
W badaniu klinicznym szczególną uwagę powinien zwrócić powiększony obrys jamy brzusznej. Można również o niej wnioskować po smolistych stolcach. W chorobie tej aktywność ALT zwiększa się ponad 10-krotnie, co można potwierdzić poprzez badanie biochemiczne surowicy. We krwi można również stwierdzić podwyższony poziom kwasów żółciowych na czczo i po posiłku, co wynika z wewnątrzwątrobowego zastoju żółci. W RTG wątroba jest mała, a w USG można stwierdzić typowe dla przewlekłego zapalenia wątroby zmiany echogeniczności. Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie badania histopatologicznego wycinka wątroby. Leczenie tej choroby wynika przede wszystkim z doświadczenia lekarza weterynarii, a podstawą jest stosowanie glikokortykosteroidów. U niektórych psów udaje się opanować chorobą, częściej jednak konieczne jest przewlekłe leczenie. U psów z wodobrzuszem i rozwiniętą marskością, w większości przypadków po 2-4. miesiącach dochodzi do śmierci.
Bibliografia:
R. Lechowski (red.), Choroby wątroby psów i kotów, Wyd. SI-MA, Warszawa 2003.
R. W. Nelson, C. G. Couto, Choroby wewnętrzne małych zwierząt, Tom drugi, wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009.