Wilczak – hybryda wilka i psa
Hybrydyzacja wilków i psów budzi wiele emocji. To fascynujący, ale też niepokojący proces, który może zmienić naturalny porządek rzeczy. Czy wiesz, jakie zagrożenia niesie ze sobą mieszanie genów tych dwóch gatunków? Przeczytaj nasz artykuł, aby poznać całą prawdę o hybrydach wilka i psa.
SPIS TREŚCI
2. Co to jest hybryda wilka i psa?
3. Historia hybryd wilka i psa
5. Zachowanie i charakter hybryd
6. Czy wilki są niebezpieczne dla ludzi?
7. Czego nie robić, by nie dochodziło do konfrontacji wilka z człowiekiem
8. Podsumowanie
Data publikacji: 27 września 2024
Mieszańce wilka i psa
Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/wilk-wilczak-pies-futro-zwierz%C4%99-4944634/
Hybrydyzacja wilków i psów budzi ciekawość, ale z punktu widzenia nauki i środowiska jest poważnym zagrożeniem. Wprowadzenie puli genetycznej psów domowych do genów wilków może doprowadzić do zacierania się zdolności przystosowawczych, które powstały u wilków w wyniku ewolucji. Miliony lat ewolucji biologicznej wilka, a więc jego zdolność funkcjonowania i przetrwania w środowisku może zostać zaburzona, a czystość genetyczna gatunku „zaśmiecona”, czego konsekwencją będzie zmiana statusu ochronnego wilków. Hybryda wilka i psa nie jest zatem pożądaną krzyżówką genetyczną w ekosystemie.
Co to jest hybryda wilka i psa?
Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/wilczak-pies-psi-mi%C4%99so%C5%BCerne-dziki-5873333/
Hybryda wilka i psa powstała w skutek krzyżowania się psów domowych z wilkami. Najczęstszym przypadkiem powstania takiego potomstwa jest zapłodnienie samicy wilka przez samca psa. Przyczyną kojarzenia wader z psami jest ograniczona liczba samów na nowo skolonizowanym obszarze. Dzieje się tak również, gdy kłusownicy zabijają basiora z wilczej pary w trakcie lub chwilę przed okresem rui lub samiec ginie w wypadku samochodowym. W takich przypadkach samica wilka skłonna jest do rozmnażania się z psami. Wałęsanie się psów po lasach niestety sprzyja hybrydyzacji.
Historia hybryd wilka i psa
Hybrydyzacja wilka i psa doprowadziła do powstania nowych gatunków psów, a celem hodowlanym było otrzymanie osobników znacznie lepiej przystosowanych do potrzeb środowiska, ale głównym celem było spełnienie potrzeb człowieka. Hybrydy wilka istnieją, są nimi rasy psów uznane przez FCI pod nazwą wilczak. W naturalnym środowisku hybrydyzacja wilka i psa jest rzadkością, ale się zdarza.
Pierwsze krzyżówki psów i wilków pojawiły się w latach 40. XX wieku i w zależności od kraju pochodzenia były rozwijane do lat 70. XX wieku. W Polsce taka sytuacja jest niedopuszczalna przez prawo. Zgodnie z art. 119a Ustawy o ochronie przyrody: zabronione jest celowe krzyżowanie zwierząt należących do gatunków objętych ochroną częściową lub ścisłą ze zwierzętami z form i odmian hodowlanych. Czyn taki podlega karze aresztu albo grzywny na podstawie Art. 127 tej Ustawy.
Znane rasy wilczaków
Wśród uznanych przez FCI ras będących krzyżówkami wilków i psów znajdują się wilczak czechosłowacki i wilczak Saarloosa. Nieuznanymi przez FCI rasami, pochodzącymi od wilka jest wilczak włoski i wilczak Kunming (Chiny).
Wilczak czechosłowacki
Wilczak czechosłowacki powstał jako wynik eksperymentu z 1955 roku w Czechosłowacji, gdzie skrzyżowano owczarka niemieckiego z wilkiem karpackim. W ciągu 10 lat z sukcesem odchowano kilka pokoleń takich mieszanek do celów służbowych. Przez następne 20 lat prowadzono działania mające na celu uznanie nowej rasy i stało się to w Czechosłowacji w 1985 roku, a FCI uznało nową rasę w 1999. roku. Wilczak czechosłowacki to pies pełen energii i bardzo aktywny, cechujący się wytrzymałością i łagodnością, a także szybką reakcją. Jest pewny siebie i nieustraszony, często podejrzliwy wobec obcych, ale bezgranicznie lojalny wobec swojego właściciela. Dzięki swojej odporności na niesprzyjające warunki zewnętrzne i wszechstronności jest psem wszechstronnie użytkowym. Rasa ta przypomina wilka z budowy, ruchów, sierści, umaszczenia i maski.
Wilczak Saarloosa – Saarlooswolfhond
Wliczak Saarloosa, w przeciwieństwie do czechosłowackiego, nie był wyhodowany z myślą o określonej użytkowości. Celem hodowcy było wręcz odmienne działanie, a więc przywrócenie psom cech dzikich przodków. Tu także skrzyżowano owczarka niemieckiego i wilczycę europejską. Rasa została uznana w Holandii w 1975 roku. FCI uznało rasę w 1981 roku. Saarlooswolfhond to pies o żywym usposobieniu, pełen energii, wykazujący niezależność i dumę. Jest posłuszny, kiedy sam tego chce, ale lojalny i niezawodny wobec swojego właściciela. Wobec obcych jest podejrzliwy i powściągliwy, zwykle unika kontaktu z nieznajomymi. Ta rezerwa oraz skłonność do unikania nowych sytuacji są typowymi cechami odziedziczonymi po wilku. Pies ten przypomina wilka z mocnej budowy, lekkiego ruchu typowego kłusaka oraz szaty i maści.
Zachowanie i charakter hybryd
Krzyżówki psa z wilkiem sprowadzą na świat potomstwo płodne, które w kolejnych pokoleniach dalej kojarzy się z wilkami, tworząc przez lata nowe watahy mieszańców. Choć pozornie pies zyskuje na hybrydyzacji to zarówno dla wilka, jak i psa jest to sytuacja wysoce niekorzystna.
Zachowanie hybryd wilka i psa różni się od czystych genetycznie wilków i psów. Miot zyskuje po wilczych rodzicach znacznie wyostrzony instynkt łowicki. Taki pies-wilk ma znacznie większą wytrzymałość i lepsze warunki fizyczne umożliwiające przetrwanie w trudnych warunkach. Potomkowie par mieszanych mogą wykazywać bardziej złożone zachowania społeczne, ich zmysły węchu i słuchu ulegają znacznemu wyostrzeniu. Wszystkie te cechy pomocne są podczas polowania, nawigowania i całościowej adaptacji do życia w dzikim środowisku.
Wilki w wyniku hybrydyzacji tracą. Szczenięta po psich ojcach mają mniejszy wzrost, krótszy ogon, klapnięte uszy, psie umaszczenie i strukturę okrywy. Wychowaniem takiego miotu zajmuje się wyłącznie wilczyca, a nie tak jak w klasycznych parach wilczych oboje rodziców. Hybryda wychowana z wilkami jest tak samo niebezpieczna dla człowieka, jak prawdziwy wilk. Niestety wilk dziedziczący psie geny może prowadzić jedynie do powstawania osobników mających gorsze dostosowanie do warunków, w których żyją.
Czy wilki są niebezpieczne dla ludzi?
Według danych Instytutu Analiz Środowiskowych w latach 2002-2020 na całym świecie ujawniono jedynie 26 śmiertelnych ataków wilków na ludzi.
W Polsce od 1998 roku, a więc od chwili objęcia ochroną gatunkową wilka, doszło do zaledwie kilku sytuacji, w których ludzie zostali zaatakowani przez wilki. Najgłośniejsze medialnie przypadki zanotowano w 2018 roku i dotyczyły one osobników młodych, przyzwyczajonych do bliskiego kontaktu z człowiekiem. Samica z Puszczy Noteckiej, jak się okazało po sekcji zwłok, miała uszkodzoną śledzionę, co uniemożliwiało jej wędrówkę z grupą rodzinną. Wilczyca z tego powodu przebywała w okolicy wsi, gdzie była dokarmiana i uzależniła się pokarmowo od mieszkańców. W drugim przypadku samiec wilka został odłowiony i przetrzymywany przez kilka miesięcy na jednej z posesji we wsi Cisna. Gdy go wypuszczono na wolność, zaczął on żerować na zapleczach punktów gastronomicznych.
Wilki te pogryzły 5 osób, na szczęście rany nie były poważne. Oba wilki zostały zastrzelone w ciągu 2 tygodni od ataku na polecenie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
Czego nie robić, by nie dochodziło do konfrontacji wilka z człowiekiem
- Nie dokarmiać, a odpady spożywcze przechowywać w zamkniętych pojemnikach i kompostownikach. Czujniki ruchu z oświetleniem w tych miejscach mogą być pomocne w odstraszaniu drapieżników.
- Gdy spędzasz czas w lesie, resztki jedzenia zabierz ze sobą, nawet gdy są wyznaczone do tego miejsca i wydają się one regularnie opróżniane. Takie miejsca niestety wabią dzikie zwierzęta w miejsca wypoczynku ludzi.
- Fotografowie przyrody i myśliwi nie powinni wabić zwierząt mięsnymi wabikami w pobliże ambon i czatowisk.
- Jeśli widzisz wilka, zachowaj jak największy dystans, powyżej 30 metrów. Wilk w dzień widzi słabo i słabo reaguje na dźwięki. Sprzęt pracujący na polach, w lasach jest im znany i ich nie płoszy.
- Człowiek jest dla wilków naturalnym zagrożeniem, dlatego, gdy zwierzę dostrzeże człowieka, a prędzej wywęszy, zazwyczaj szybko się oddali. Jedynie młode, ciekawskie wilki są skłonne ryzykować bliższym kontaktem.
- Jeśli wilk lub hybryda jest za blisko i zbyt długo się nam przygląda, rozłóż szeroko ręce i machaj nimi, by być dobrze widocznym, by twój zapach szybko dotarł do nozdrzy wilka. Pokrzykuj ostrym tonem. W ten sposób wilk wyczuje ”niebezpieczny” zapach człowieka.
- Jeśli jest z tobą pies, zapnij go na smycz, bo to nim interesuje się drapieżnik. Psy zostawiają ślady zapachowe w lasach, co jest przez wilki odbierane jako zagrożenie przejęcia terytorium.
Podsumowanie
Zaletą hybryd selekcjonowanych w Czechosłowacji, Holandii i Chinach z pewnością jest ich większa wytrzymałość na trudne warunki i siła fizyczna. Na ich korzyść przemawia także wyostrzenie się węchu i słuchu, który przydaje się w pracy w służbach mundurowych. Nie bez znaczenia jest również lojalność wilczaków, która często jest silniejsza niż u typowych psów. Dla środowiska naturalnego hybryda żyjąca z wilkami ma zdecydowanie negatywny wpływ na populację pełnokrwistych wilków i ich ochronę.
Bibliografia
M. Kościelniak-Marszał, Ataki wilku na ludzi. Ile było ataków wilków na ludzi? https://analizasrodowiskowa.org/news/ataki-wilkow-na-ludzi/ (dostęp: 28.09.2024).
S. Nowak, R.W. Mysłajek, Po sąsiedzku z wilkami, wyd. Stowarzyszenie dla Natury „Wilk”, Twardorzeczka 2024.