Udar u psa
Pisząc o udarze, zwykle myślimy o udarze mózgu. Podobnie jak u ludzi, udar mózgu u psów należy traktować bardzo poważnie, ponieważ jego skutki mogą prowadzić do śmierci zwierzęcia. Zarówno udar niedokrwienny, jak i krwotoczny mogą spowodować nieodwracalne zmiany w strukturach mózgu, co może oznaczać, że pies do końca życia nie odzyska pełnej sprawności.
Jednocześnie warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden rodzaj udaru – udar cieplny. W jego przebiegu, na skutek przegrzania organizmu, może dojść do zatrzymania funkcji życiowych u psa.
W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej objawom, przyczynom oraz sposobom postępowania w przypadku nagłego udaru u psa.
SPIS TREŚCI
1. Czy pies może mieć udar mózgu?
1.1. Udar niedokrwienny
1.2. Udar krwotoczny
2. Jakie są przyczyny udaru mózgu u psów?
3. Jakie są objawy udaru u psa?
4. Rozpoznanie udaru mózgu u psa
7. FAQs
Data publikacji: 2 maja 2025
Czy pies może mieć udar mózgu?
Źródło: https://pixabay.com/photos/dog-animal-mammal-pet-canine-7442640/
Choroby naczyniowe u psów najczęściej występują w wyniku urazów, które prowadzą do krwotoków wewnątrzczaszkowych i uszkodzeń mózgu. Udary naczyniowe powstałe na skutek innych czynników również mogą się zdarzyć, choć są zdecydowanie rzadsze niż u ludzi. W literaturze medycznej podaje się, że stanowią one około 1,5–2% wszystkich przypadków neurologicznych u psów.
Biorąc pod uwagę mechanizm powstania, psy mogą cierpieć na udary niedokrwienne lub krwotoczne. Większość odnotowanych przypadków dotyczy jednak udarów niedokrwiennych.
Udar niedokrwienny
Mózg potrzebuje stałego dopływu tlenu i glukozy, aby prawidłowo funkcjonować. Gdy dochodzi do niedokrwienia, dostęp tych niezbędnych substancji zostaje zakłócony. Najczęściej dzieje się tak w wyniku zablokowania światła naczynia krwionośnego przez materiał zatorowy. Przyczyną takiego stanu mogą być także komórki nowotworowe, pasożyty lub bakterie obecne w krwiobiegu.
Udar niedokrwienny rozwija się zazwyczaj w ciągu 4–6 godzin od spadku przepływu krwi poniżej krytycznego poziomu i trwa od 24 do 48 godzin.
U psów może dojść również do tzw. przemijającego incydentu niedokrwiennego (ang. TIA – transient ischemic attack). To łagodniejsza forma zaburzeń krążenia mózgowego, w której objawy utrzymują się krócej niż 24 godziny i zwykle ustępują samoistnie.
Udar krwotoczny
Do udaru krwotocznego dochodzi na skutek pęknięcia naczynia krwionośnego i wynaczynienia krwi do struktur mózgowia. Taki udar może być powikłaniem udaru niedokrwiennego – szczególnie wtedy, gdy zator uszkadza ścianę naczynia.
W zależności od lokalizacji krwawienia, udar krwotoczny może mieć charakter nadoponowy, podoponowy, wewnątrzmiąższowy lub wewnątrzkomorowy.
Krwawienia nadoponowe i podoponowe najczęściej są skutkiem urazu mechanicznego głowy. Z kolei krwotoki spontaniczne – czyli niezwiązane z urazem – występują u psów rzadko i mogą mieć związek m.in. z nadciśnieniem tętniczym.
Jakie są przyczyny udaru mózgu u psów?
Udar niedokrwienny to najczęstsza zmiana naczyniowa, jaka występują w mózgu psów. Do jego powstania dochodzi na skutek zamknięcia światła naczynia przez skrzep bądź zator, do czego może doprowadzić wiele różnych przyczyn:
Zator septyczny przy bakteryjnym zapaleniu osierdzia, sepsie (posocznicy) oraz zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu
Miażdżyca tętnic, która dotyka zwykle psów geriatrycznych; chorych na niedoczynność tarczycy, a także sznaucerów miniaturowych z idiopatyczną hiperlipidemią
- Zator pasożytniczy np. przy dirofilariozie
- Zator wywołany przez komórki nowotworowe
- Zator pochodzenia sercowego
- Niewydolność naczyniowa lub sercowa
- Nadciśnienie związane z nadczynnością kory nadnerczy lub przewlekłą niewydolnością nerek
- Uogólniona leiszmanioza
- Wrodzone zaburzenia krzepnięcia krwi
Do udaru krwotocznego dochodzi na skutek przerwania ciągłości naczyń krwionośnych w mózgu, do czego może doprowadzić:
- Uraz mechaniczny
- Nadciśnienie
- Pęknięcie guza w mózgu
- Pęknięcie naczynia krwionośnego przez zator
Wobec powyższego wskazać można na wiele różnych przyczyn ryzyka, które mogą doprowadzić u psów do udaru, tj.:
- Cukrzyca
- Nadciśnienie tętnicze
- Otyłość
- Choroba pasożytnicze
- Niedoczynność tarczycy
- Przewlekła niewydolność nerek
- Nadczynność kory nadnerczy (choroba Cushinga)
Jakie są objawy udaru u psa?
Głównym objawem udaru są deficyty neurologiczne, które pojawiają się natychmiast po spadku przepływu krwi lub wystąpieniu krwawienia wewnątrzczaszkowego – zwłaszcza jeśli mają asymetryczny charakter.
Psy z udarem mogą wykazywać dezorientację połączoną z napadami lęku lub agresji. Niektóre zwierzęta poruszają się mimowolnie i bez celu. U części psów może również wystąpić deficyt nerwów czaszkowych. Jednym z możliwych objawów są także napady drgawek.
Rozpoznanie udaru mózgu u psa
W rozpoznaniu udaru niemal zawsze wykonuje się badanie kliniczne, neurologiczne oraz obrazowe mózgu. Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny są właściwymi metodami do rozróżnienia udaru niedokrwiennego od krwotocznego.
U psów z podejrzeniem udaru krwotocznego tomografia komputerowa śródmózgowa pozwala wykryć obszary o zmniejszonej gęstości, które stają się wyraźniejsze w ciągu kolejnych 72 godzin.
W przypadku udaru niedokrwiennego dopiero po kilku dniach środek kontrastowy może zacząć gromadzić się na obwodzie uszkodzenia, co daje pełniejszy obraz zmian. Dlatego zaleca się wykonanie badania rezonansem magnetycznym, który umożliwia wykrycie bardzo wczesnych zmian niedokrwiennych.
Leczenie udaru mózgu u psa
Leczenie psa po udarze ma na celu przede wszystkim przywrócenie prawidłowego dotlenienia mózgu, zmniejszenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego, złagodzenie objawów klinicznych oraz zidentyfikowanie i leczenie pierwotnej choroby, która mogła doprowadzić do udaru.
Taki pacjent wymaga stałego nadzoru i intensywnej opieki weterynaryjnej przez całą dobę.
W przypadku udaru niedokrwiennego stosuje się tlenoterapię, nawadnianie organizmu, wyrównanie poziomu elektrolitów, obniżenie ciśnienia tętniczego oraz leczenie mające na celu zmniejszenie obrzęku mózgu. Dodatkowo wdraża się terapię neuroprotekcyjną, która wspiera regenerację układu nerwowego.
Leczenie choroby podstawowej może obejmować antybiotykoterapię, leki hormonalne, regulację poziomu glukozy we krwi czy terapię nadciśnienia – w zależności od konkretnej przyczyny udaru.
Po ustabilizowaniu stanu zdrowia pies zwykle wymaga rehabilitacji, ponieważ skutki udaru często obejmują zaburzenia funkcjonowania układu ruchu.
Udar cieplny u psa
Udar cieplny to inny rodzaj udaru. Dochodzi do niego na skutek przegrzania organizmu psa, który – z powodu zbyt wysokiej temperatury – nie jest w stanie skutecznie się schłodzić. Przegrzanie może nastąpić z powodu czynników zewnętrznych, np. gdy pies zostanie zamknięty w rozgrzanym samochodzie, lub wewnętrznych, np. gdy nadmierny wysiłek prowadzi do nadmiernego podniesienia temperatury ciała.
Udar cieplny, podobnie jak udar mózgu, nieleczony może doprowadzić do śmierci psa. Ponieważ jest to równie złożone zagadnienie, poświęciliśmy mu osobny artykuł, który znajdziesz na blogu empireshop.pl.
FAQs
Czy można zapobiec udarowi u psa?
Niektórym przypadkom tak – szczególnie udarom cieplnym. Wystarczy dbać o nawodnienie psa, unikać spacerów w pełnym słońcu i nie zostawiać psa w aucie.
Jak długo trwa rekonwalescencja po udarze?
W przypadku udaru niedokrwiennego pies dochodzi do siebie zwykle przez kilka tygodni. Psy po udarach krwotocznych wymagają zwykle dłuższej rehabilitacji – jeśli przeżyły.
Bibliografia
N. Blanda, Udary mózgu u psów, „Magazyn weterynaryjny”, nr 11/2013.
M. Lorenz, J. Kornegay, Nurologia weterynaryjna, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2008.
E. Ramirez, M. Senze (red.), Pierwsza pomoc w stanach nagłych u psów i kotów, edra Urban&Partner, Wrocław 2018.