Wymioty u psa – przyczyny, rodzaje, zapobieganie
Wymioty u psa mogą zdarzyć się w każdej sytuacji. Receptory, wywołujące wymioty znajdują się w wielu narządach, dlatego każde wymioty należy traktować jako potencjalny objaw jednej z wielu chorób. Jeżeli wymioty nie są silne, ale przedłużają się, konieczne udaj się z psem do lekarza weterynarii.
SPIS TREŚCI
1. Na czym polegają wymioty u psa?
2. Wymioty u psa a regurgitacja, dysfagia i wilgotny kaszel
4. Pies wymiotuje – kiedy udać się do lekarza?
6. Badanie lekarskie u psa z wymiotami
7.1. Pies wymiotuje pianą
7.3. Pies wymiotuje żółtą pianą
7.4. Pies wymiotuje krwią
7.5. Pies wymiotuje na zielono
7.8. Pies wymiotuje po połknięciu ciała obcego
8. Choroby, które mogą wywoływać wymioty u psa
Data publikacji: 31 październik 2023
Na czym polegają wymioty u psa?
Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/cairn-terrier-szkocki-5200615/
Wymioty u psa są odruchowym aktem usunięcia treści żołądka, który możliwy jest dzięki współpracy układu pokarmowego, mięśniowego i nerwowego. Pies może zwymiotować o każdej porze dnia i nocy, jeśli jednak wymioty występują zwykle o tej samej porze, to może to być istotna wskazówka diagnostyczna dla lekarza weterynarii.
Bezpośrednią przyczyną powstania wymiotów jest drażnienie ośrodka wymiotnego, znajdującego się w pniu mózgu. Nie każda sytuacja, w której pies oddaje pokarm jest jednak wymiotami.
Wymioty u psa a regurgitacja, dysfagia i wilgotny kaszel
Ulewanie, czyli regurgitacja jest stanem cofnięcia się treści pokarmowej z żołądka do jamy ustnej, a zwykle również poza nią. Jest to proces bierny, niegwałtowny, ale co najważniejsze nie dochodzi do niego w związku z pracą mięśni tłoczni brzusznej. Wydalony pokarm ma formę walcowatą, ponieważ stanowi odlew światła przełyku. Psy, u których dochodzi do ulewania mogą być podatne na zachłystowe zapalenie płuc. Odruch ten występuje jako jeden z podstawowych objawów porażenia opuszkowego, np. wścieklizna.
Dysfagia jest z kolei stanem utrudnionego przełykania lub zupełnego braku możliwości przełykania, który również może być obserwowany, gdy pies ma wściekliznę.
Także wilgotny kaszel może być mylony z wymiotami u psa, szczególnie jeśli produkcja śluzu jest bardzo duża. Bywają oczywiście i takie sytuacje, w których silny kaszel prowadzi do odruchu wymiotnego.
Jak pies wymiotuje?
Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/pies-dog-niemiecki-du%C5%84czyk-7268179/
Za wymioty u psa odpowiada ośrodek wymiotny, który znajduje się w tworze siatkowym rdzenia przedłużonego; obok niego znajdują się ośrodki przełykania, wydzielania śliny i oddychania – każdy z nich bierze udział w procesie wymiotów.
Wymioty u psa składają się z trzech postępujących po sobie etapów:
1. Nudności z silnym oblizywaniem się i ślinieniem
2. Dławienia
3. Wydalania treści żołądkowej
W samym odruchu wymiotnym biorą udział liczne receptory, drogi wstępujące nerwu błędnego i drogi układu współczulnego, układu przedsionkowego, jądra nerwu językowo-gardłowego i drogi korowo-jądrowe.
Receptory stymulujące wymioty znajdują się w różnych częściach organizmu, ale najwięcej występuje ich w dwunastnicy, dlatego organ ten nazywany jest również „narządem mdłości”. Pozostałe receptory znajdują się na całej długości jelita, w żołądku, otrzewnej i gardle. Z tego względu przy zapaleniu trzustki u psa jednym z objawów są wymioty.
Z uwagi na nie do końca skuteczną barierę krew-mózg w dnie czwartej komory mózgu (droga humoralna), wymioty u psa mogą być skutecznie wywoływane farmakologiczne, co jest niezwykle ważne w stanach zjedzenia przez psa trujących produktów.
Pies wymiotuje – kiedy udać się do lekarza?
Wiedza na temat mechanizmów powstawania wymiotów jest niezwykle ważna dla lekarza. Podczas przedłużających się wymiotów pies odwadnia się, co prowadzi do rozwoju zaburzeń równowagi elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej, uzależnionych od tego, czy u psa dochodzi do wymiotów z treścią z dwunastnicy (kwasica metaboliczna) i od tego, czy pies jest w stanie samodzielnie pić wodę.
Psy, które wydalają treść żołądka cierpią zwykle na hiponatremię, hipokaliemię i hipochloremię, przy jednoczesnym wysokim stężeniu wodorowęglanów we krwi (zasadowica metaboliczna).
Jeżeli zatem pies jest apatyczny, wykazuje objawy odwodnienia i osłabienia, wymiotuje cały dzień z krótkimi przerwami i nie przyjmuje wody z własnej woli, to bez wątpienia należy udać się z psem do lekarza weterynarii tak szybko, jak to możliwe.
W przypadku długotrwałych i intensywnych wymiotów niedobór potasu może spowodować zaburzenia pracy serca; mała produkcja moczu może z kolei doprowadzić do niewydolności nerek.
Dlaczego pies wymiotuje?
Ustalając przyczynę wymiotów u psa niezbędne jest określenie czasu trwania tego problemu. Jeżeli pies wymiotuje dłużej niż 4 dni, to są to przewlekle wymioty u psa. W przypadku wymiotów ostrych należy jak najszybciej ustalić, czy czynniki, które wywołują problem nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla życia psa.
Zwiększająca się częstotliwość wymiotów, pojawiająca się w jej treści krew, silne osłabienie, gorączka, bolesność jamy brzusznej, odwonienie są podstawą do diagnozowania schorzenia, zagrażającego życiu psa.
Przyczynami wymiotów może być bardzo wiele różnych chorób, dlatego diagnostyka powinna prowadzić do eliminacji czynnika przyczynowego poprzez specyficzne postępowanie terapeutyczne. Z uwagi na to, że w przypadku ostrych wymiotów czas gra na niekorzyść psa, konieczne jest równoczesne leczenie objawowe.
Badanie lekarskie u psa z wymiotami
Każde badanie lekarskie rozpoczyna wywiad. Jeżeli pies wymiotuje, to lekarza może zadać następujące pytania:
- Czy pies tylko wymiotuje, czy ma też biegunkę, a może jedno i drugie?
- Jeśli pies wymiotuje i ma biegunkę, to który objaw pojawił się najpierw?
- Od kiedy pies wymiotuje?
- Czy pies ma apetyt, czy odmawia jedzenia?
- Czy pies pije wodę?
- Czy pies po jedzeniu i piciu jest w stanie utrzymać pokarm, czy wymiotuje od razu?
- Czym wymiotuje pies?
Podczas wizyty lekarz weterynarii może zdecydować o konieczności przeprowadzenia badań obrazowych. Zaleca się wykonanie 2-3 zdjęć RTG, aby ocenić wysycenie cienia narządów wewnętrznych, określić obecność gazu przy podejrzeniu niedrożności jelit bądź rozszerzeniu i skrętu żołądka, powiększeniu narządów, kamieni w drogach moczowych lub żółciowych. Ważna jest również obecność wolnego powietrza w jamie brzusznej, pomiędzy żołądkiem, przeponą i wątrobą, co wskazuje na przerwanie narządu.
Badanie USG dostarczy danych o budowie organów wewnętrznych, ich tkance śródmiąższowej oraz otaczających tkanek, na przykład obecności wolnego płynu. W przypadku stanów zapalnych jelit USG pozwala ocenić grubość błony śluzowej jelita.
Lekarz może również zlecić badania krwi, moczu, kału oraz analizę parazytologiczną.
Rodzaje wymiotów u psa
Szczególnie ostatnie pytanie z wywiadu może być bardzo pomocne w ustalaniu przyczyn wymiotów. Jeżeli jest taka możliwość, to przed wizytą u lekarza weterynarii zrób zdjęcie tego, jak wyglądają wymioty psa.
Pies wymiotuje pianą
Pies wymiotuje pianą, gdy ma problemy z układem oddechowym. Może mieć to związek z zapaleniem gardła, a nawet chorobą migdałków. Gdy pies wymiotuje białą pianą, to bardzo prawdopodobne, że wykrztusza ślinę.
Pies wymiotuje żółcią
Żółte wymioty u psa mogą mieć związek z pozbywanie się zawartości dwunastnicy, gdyż to do niej uchodzi przewód dostarczający żółć z wątroby.
Pies wymiotuje żółtą pianą
Poranne wymioty, podczas spacerów, gdy treść wymiotów wygląda, jak żółta piana mogą świadczyć o tym, że pies wymiotuje sokiem żołądkowym. Takie wymioty mogą pojawiać się np. podczas przewlekłych wymiotów, gdy pies nie ma już w żołądku pokarmu.
Pies wymiotuje krwią
Krwawe wymioty mogą pochodzić z żołądka i wtedy wyglądają jak fusy, gdyż krew jest już zwykle częściowo strawiona. Jeżeli krew jest bardzo czerwona to wymioty mogą pochodzić z gardła, przełyku lub jamy ustnej.
Pies wymiotuje na zielono
Wiele psów lubi, podczas spacerów, zjeść trawę. Źdźbła służą drażnieniu układu pokarmowego, by sprowokować wymioty. Mimo, że trawa nie jest trawiona przez psa, to wymioty mogą mieć zielony kolory, gdyż trawa jest wstępnie rozdrobniona w pysku psa.
Pies wymiotuje robakami
W przypadku silnego zarobaczenia może się zdarzyć, że w treści wymiotów pojawią się robaki. Wymioty robakami mogą pojawić się również po odrobaczeniu, gdy martwe robaki zaczynają uwalniać szkodliwe substancje do organizmu psa, a ten zaczyna się ich pozbywać.
Pies wymiotuje jedzeniem
Jeżeli pies zaczyna wymiotować jedzeniem, które jest tylko częściowo strawione, to może być to sygnał zatrucia pokarmowego. Zwykle towarzyszy my również biegunka. Może się jednak zdarzyć, że pies wymiotuje niestrawionym pokarmem na skutek odkształcenia przełyku.
Pies wymiotuje po połknięciu ciała obcego
Inną przyczyną wymiotów u psa może być dostanie się do przewodu pokarmowego ciała obcego np. guzika. Niekiedy psu udaje się zwrócić zjedzony przedmiot, jednak często konieczny jest zabieg lekarza weterynarii.
Choroby, które mogą wywoływać wymioty u psa
Biorąc pod uwagę mnogość czynników, wymioty mogą być objawem następujących chorób:
1. Choroby z przełyku
- Zapalenie przełyku
- Ciało obce w przełyku
- Przepuklina przełyku
2. Choroby żołądka
- Zapalenie żołądka
- Kurcz odźwiernika
- Ciało obce w żołądku
- Guzy żołądka
- Hipochlorchydria i achlorchydria
3. Choroby jelit
- Niedrożność jelit
- Zapalenie jelit
- Nowotwory jelit
4. Choroby narządów jamy brzusznej
- Zapalenie otrzewnej
- Zapalenie wątroby
- Zapalenie trzustki
- Zapalenie macicy
- Zapalenie nerek
5. Inne przyczyny wymiotów u psa
- Mocznica
- Niedoczynność kory nadnerczy
- Zapalenie mózgu
- Wstrząśnienie mózgu
- Wymioty polekowe
- Wymioty psychogenne np. choroba lokomocyjna
Wymioty u psa a dieta
Sporadyczne wymioty, występujące 2-4 razy w tygodniu mogą świadczyć o przewlekłym zapaleniu żołądka. Jeżeli jednodniowe odstawienie pokarmu, przy zachowaniu normalnego nawadniania nie przynosi żadnej poprawy należy udać się z psem do lekarza weterynarii.
W przypadku wystąpienia ostrych wymiotów u psa niezbędne jest odstawienie wszelkich pokarmów i wody na ok. 12-48 godzin i podawanie płynów pozajelitowo, w postaci wysokoprocentowego (10%) chlorku sodowego oraz roztworu Ringera lub płynu wieloelektrolitowego. Przy długotrwałych i ostrych wymiotach u psa konieczne jest uzupełnienie jonów potasowych.
Po okresie pełnej głodówki można zacząć karmić psa małymi porcjami – 1-2 łyżki stołowe jedzenia półpłynnego co 3-4 godziny dla psa o masie 15-20 kg. Jeżeli po takiej ilości pokarmu wymioty nie pojawiają się, to można zwiększać stopniowo ilość jedzenia, by po 4-7 dniach wrócić do normalnej porcji żywieniowej.
Bibliografia
M. Lenarcik, R. Lechowski, Choroby układu pokarmowego psów i kotów, Wyd. SGGW-AR, Warszawa 1991.
N. Maritz, Gdy twój pies choruje, Wyd. RM, Warszawa 2010.
F. Vigano, Intensywna terapia psów i kotów, Wyd. Edra Urban & Partner, Wrocław 2016.